معرفي جنس جديد Creolopltus cirrltatus از روي چوب راش درايران

Creolophus cirrhotus as a new genus and species on beech wood in Iran

راش Fagus orientalis Lipsky یكی از با ارزشترین گونه های درختی جنگلهای ایران می باشد. درختان زنده و چوبهای مقطوعه این گونه سالهاست كه تحمل خسارات فراوانی در اثر قارچهای چوبزی می گردد. یكی از این قارچها Creolophus cirrhatus (Pers.: Fr.) P. Karst. می باشد كه پوسیدگی سفید در میزبان خود ایجاد می نماید. درسطح آسیا این قارچ درسال 1992 از ژاپن گزارش گردید ( 1992، Nagasawa). این قارچ روی چوب مرده و كنده درختان پهن برگ به ویژه درختان توس و راش رشد كرده و پوسیدگی سفید ایجاد می نماید. ضمن بازدید هایی از منطقه جنگلی راشستان كردگوی گرگان دراواسط بهار1380 و در ارتفاع 1900 متر، باشیب نسبتاً تند و تقریباً دور از دسترس انسان و دام و درشرایط كاملاً مرطوب و مه آلود، بازیدیوكارپ قارچی روی كنده درخت راش مشاهده ونمونه گیری گردید. نمونه ها درون محلول فرمالین ( 7 درصد) همراه سولفات روی ( 25 گرم درلیتر) جهت كلكسیون و نیز درون كیسه نایلونی پر از هوا جهت بررسی آزمایشگاهی منتقل گردید. سپس مشخصات نمونه از لحاظ شكل، رنگ، اندازه، نوع و وضعیت میزبان، نحوه اتصال قارچ به میزبان، وجود پایه ثبت گردید. پس از رنگ آمیزی با ائوزین و یا متیلن بلوبازیدها، سیستیدیا و اسپورها بررسی و شكل آنها ترسیم شد. وجود خارها درسطح كلاهك قارچ بیانگراین بود كه قارج از نوع قارچهای دندانه ای می باشد. یكپارچه نبودن كلاهك و عدم اتصال به یك كلاهك واقعی آنرا از Hydnaceae جدا كرده و در Hericiaceae كه ساختمانی شبه كلاهك دارد ودندانها ازیك توده انشعاب های آویخته اند، قرار دارد. لایه های نامنظم Bracket روی جسم گوشتی سفید رنگ قارچ آنرا از دیگر قارچهای این خانواده تفكیك ساخت. سطح فوقانی هرلایه Bracket به حالت نمدی و سطح زیرین آن  از خارها (دندانها) تشكیل شده بود كه دندانها به حالت آویخته از سطح زیرین براكتها و به رنگ سفید مایل به كرم بودند. بازیدیومها روی دندانها قرارداشته و در انتها به چهار استریگما منتهی گردیده بودند. سیستیدها سیلندری شكل بوده، اسپوربه رنگ سفید، تك حجره ای و بیضی شكل كه میانگین اندازه طول و عرض آن به ترتیب 55/0 ± 05/4 و 38/0 ± 17/3 میكرومترحاصل گردید. این گونه نادرفاقد ساقه بوده و به حالت بدون پایه به صورت جانبی به میزبان چسبیده بود. براساس نتایج حاصل از بررسی ماكروسكوپی كلاهك و نتایج حاصل از بررسی میكروسكوپی اسپور، بازدید و طول و عرض اسپور و با استناد به كلیدها و منابع علمی ذكر شده، این قارچ با نام علمی Creolophus cirrhatus (Pers.: Fr.) P. Karst. تشخیص داده شد كه مورد تأیید دكتر محمود ذكاتی از دانشگاه مشهد قرار گرفت و برای اولین بار از ایران معرفی می گردد.

Beech (Fagus orientalis Lipsky) is one of the most valuable forest tree species of lran. Live as well as felled beech trees have been subjected to attack by wood-inhabiting fungi from early times. One fungus reported for the first time in this research, is Creolophus cirrhatrzs (Pers.: Fr.) P. Karst. The fungus was collected on a beech stump in Kord-kuy beech forests of 1900 meter altitude in spring of 2001, Gorgan province. The sample stored in a solution consisted 7%o Formalin, g3Yo distillated water, 25 g.liter so4zn, and currently is housed in Alborz Research Complex in Iran. The fungus was studied based on macroscopic and microscopic characteristics, spores scaling and identified as creolophus cifthatus (Hericiaceae), from tooth fungigroup. The fungus causes white rot on beech wood.