بررسي برخي ويژگيهاي زيستي زنبور (Scambus planatus (Hartig پارازيتوئيد لارو سرخرطومي ميوة بلوط در جنگلهاي ارسباران

Some biological aspects of Scambus planatus (Hartig) parasitoid of Oak Weevil larva in Arasbaran forests

جنگلهای ارسباران از مهمترین رویشگاههای جنگلی در ناحیه شمال غرب كشور می‌باشد. پوشش درختی ارسباران شامل گونه‌های بلوط Quercus macrantheraو Q. petraea می باشد. سرخرطومی میوه‌خوار بلوط (Balaninus glandium Marsh.) یكی از آفات كلیدی درختان بلوط در جنگلهای ارسباران می‌باشد. این آفت با تغذیه از محتویات بذر درختان میزبان باعث انهدام قسمت عمده‌ای از میوه‌های آنها می‌شود. در طی مطالعة خصوصیات زیستی حشرة مذكور و بررسی دشمنان طبیعی آن، زنبوری با نام (Hom:Ichneumonidae) Scambus planatus شناسایی گردید كه به صورت پارازیتوئید لارو آفت فعالیت داشت. حشره با تخم‌گذاری در درون بدن لارو مراحل زیستی خود را كامل نموده و حشرة بالغ در پاییز هنگام ریزش میوه‌ها از بذرهای آلوده خارج می‌شود. زمستان‌گذرانی به صورت حشره بالغ و در شرایط ارسباران در سال یك نسل دارد. در نواحی مختلف درصد پارازیتیسم از 53/. تا 10 درصد (میانگین 93/3 درصد) تخمین زده شد. این زنبور توسط دكتر E. Diller در موزه تاریخ طبیعی آلمان تایید و برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود.    

Arasbaran forests are located in East Azarbaijan and account as one of the most important forests of north western of Iran. Due to the impacts Khazari, Ghafghazi and Mediteranean climates, this area has wide variety of biological societies. In reach plant coverage of Arasbaran forests Horn-bean and Oak trees (Quercus petraea and Q. macranthera) are dominant species respectively. The Oak weevil, Balaninus glandium Marsh. is one of the most important key pests (about 40% damage) of Oak trees in Arasbaran forests. The pest feeding inside the Oak fruit, cause destruction of seeds. During the biological study of the pest in Arasbaran we found some of itʹs natural enemies. In the course of survey of the natural enemies of the pest, a larval parasitoid wasp of Ichneumonidae familly was found and later identified as Scambus planatus (Hartig). The wasp has identified by Dr. E.Diller in German Museum of natural history and is reported here for the first time from Iran. The parasitoid wasp overwinters as adult and has a single generation in Arasbaran area. The rate of parasitism was estimated between 0.53% to 10% (average 3.93%) on its host.