تحليلي فضايي از تعادل ساختار جمعيتي در كلانشهر مشهد، مطالعه موردي نواحي شهري

يكي از بنيادي ترين اصول برنامه ريزي و مديريت شهري توجه به تغيير و تحولات جمعيتي و شناخت كافي از ساختار جمعيتي آن مي باشد. با توجه به اينكه تاثير تحولات تاريخي و عوامل اجتماعي و سياسي و اقتصادي بر تعادل ساختار جمعيتي در تمام نقاط شهر به يك اندازه نيست، شاهد وجود تباينات فضايي در ساختار جمعيتي نواحي شهري هستيم. اين موضوع منجر به شكل گيري نيازهاي متفاوت در بين نواحي شهري مي شود. در اين راستا جهت ارتقاي ضريب برخورداري و تامين رفاه شهروندان و سياست گذاري در توزيع خدمات شهري، شناخت اين تباينات ضروري بنظر مي رسد. اين مقاله با هدف شناسايي مهمترين شاخص هاي جمعيتي و تباينات فضايي آنها در بين نواحي 44 گانه شهر مشهد به عنوان دومين كلانشهر كشور صورت گرفته است. در اين راستا از روش توصيفي- تحليلي بهره گرفته شده و جهت جمع آوري داده ها از مطالعات كتابخانه اي و اسنادي استفاده شده است. براي تبيين رابطه بين متغير هاي مورد بررسي، با استفاده از آزمون هاي همبستگي و آزمونt، در قالب نرم افزار spss، به تجزيه و تحليل داده ها پرداخته ايم. همچنين جهت نمايش تفاوت هاي فضايي با كمك نرم افزار GIS، نقشه هاي لازم تهيه شد و به منظور درك بهتر ساختار فضايي جمعيت و نحوه استقرار آن در بين نواحي شهري، هر يك از شاخص هاي مورد بررسي، در سه گروه طبقه بندي شده است. نتايج تحقيق نشان دهنده رابطه معني دار بين ساختار جمعيتي با نحوه توزيع امكانات و خدمات شهري و همچنين روند رشد توسعه كالبدي شهر مي باشد.