قوميت و باورري: نگاهي به كارهاي صورت گرفته در ايران

• ETHNICITY AND FERTILITY: LOOKING AT STUDIES CONDUCTED IN IRAN

چكيده يكي از مباحث مطرح در حوزه باروري بحث تفاوت قوميت ها در باروري است. در مورد نقش قوميت در باروري اختلافي فرضيه‌هاي متفاوتي مطرح است. از جمله مي‌توان به فرضيه مشخّصه‌هاي اجتماعي، فرضيه مشخّصه‌هاي خرده‌فرهنگي و فرضيه موقعيت گروه اقليت اشاره كرد. ايران كشوري چندقوميتي است. اين قوميت‌ها داراي رفتارهاي جمعيّت‌شناختي متفاوتي مي‌باشند. لذا شرايط ايران براي مطالعاتي كه به بررسي تاثير قوميت بر رفتارهاي جمعيّت‌شناختي مي‌پردازند، محيا مي‌باشد. با وجود اهميت بحث قوميت در ادبيات جمعيّت‌شناسي، و همچنين محيا بودن ايران براي اينگونه مطالعات، تا كنون تحقيقات اندكي در اين رابطه در ايران صورت گرفته است. در همين تحقيقات صورت گرفته نيز ضعف‌هاي بسياري وجود دارد. اكثر اين تحقيقات محدود به چند قوميت در ايران بوده و همه قوميت‌ها را در كنار هم بررسي نمي‌كنند. همچنين اينكه اين تحقيقات محدود به فرضيه مشخّصه‌هاي اجتماعي بوده و حتي اكثرشان اين فرضيه را نيز به طور كامل پوشش نداده‌اند و خود را محدود به چند متغير زمينه‌اي كرده‌اند. ضعف ديگر توجه ناكافي به تعيين‌كننده‌هاي بلافصل باروري و لذا عدم توانايي در نشان دادن مكانيسمي است كه قوميت بر باروري تاثير مي‌گذارد. نكته ديگر اين است كه با وجود اينكه در شرايط فرهنگي ايران مردها نقش موثري در تصميمات زندگي دارند، ولي در اين تحقيقات توجهي به آنان و نقش‌شان در باروري نشده است. واژگان كليدي: قوميت، باروري، فرضيه مشخّصه‌هاي اجتماعي، فرضيه مشخّصه‌هاي خرده فرهنگي، فرضيه موقعيت گروه اقليت، ضعف تحقيقات قوميت و باروري