بررسي و شناسايي عوامل موثر در فرآيند «توسعه دانشگاهي» دردانشگاه‌هاي دولتي ايران

Investigate and identify the factors in the process of "university development” in Iran public universities

تغيير و تحول در سيستم پوياي دانشگاه و توسعه متعادل و نظام مند آن، نيازمند تفكر و عمل برنامه‌ريزي و مديريت و سازگاري با محيط درون سازماني و محيط بيروني دانشگاه به منظور پاسخ‌گويي به نيازهاي جامعه در ابعاد مختلف اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي است. از ديدگاه هاي مختلفي مي‌توان به بحث در مورد «توسعه دانشگاهي» وآموزش عالي پرداخت. بدين جهت، بررسي و شناخت عوامل تاثير گذار در فرآيند توسعه دانشگاهي مي‌تواند نمايي از اين تبيين ها را ترسيم نمايد. با اين هدف، اين تحقيق با روش كيفي از نوع اكتشافي و گروه كانوني صورت گرفته است. نمونه تحقيق را 16 نفر از خبرگان كليدي(7 نفر) و روساي دانشگاهي(9 نفر)تشكيل مي‌دهندكه داراي تجربه مديريتي و مطالعاتي در اين حوزه داشته‌اند. داده‌هاي كيفي از طريق مصاحبه‌هاي عميق و اكتشافي و يك گروه كانوني بدست آمد و با بهره گيري از كد گذاري باز و محوري براساس رويكرد نظريه داده بنياد و روش تحليل محتوا تجزيه و تحليل گرديد. طبق يافته‌هاي بدست آمده از اين مطالعه، مقوله ها و عوامل اصلي و فرعي موثر در توسعه دانشگاه‌هاي دولتي در كشور از نگاه مشاركت كنندگان در مصاحبه‌ها تشخيص و طبقه بندي گرديدكه شامل؛ 7عامل درون دانشگاهي، 3 عامل محيط محلي و منطقه‌اي، 4 عامل محيط سطح ملي و كلان، 2عامل محيط بين المللي و همچنين 4 عامل زمينه‌‌اي و زير ساختي(تسهيل گر) مي‌باشد. از نظر ميزان اهميت از نگاه مشاركت كنندگان عامل‌هاي؛ ملاحظات سياسي محيط محلي و منطقه، پاسخ‌گويي به نيازها وتقاضاي جامعه، ملاحظات دولت، فرآيند تصميم گيري در توسعه دانشگاه، تعامل برنامه‌هاي كلان آموزش عالي و سيستم‌هاي اقتصادي- اجتماعي، مديريت و رهبري، اعتبارات و منابع مالي دولتي و استقلال دانشگاهي از جمله عامل‌هايي هستند كه داراي بيشترين بسامد بوده و از اهميت بيشتري نسبت به ساير عوامل در توسعه دانشگاهي برخوردارند.

In order to meet the needs of society in different aspects of social, economic and cultural, revolution in the university dynamical systems and balanced and systematic development of it requires some critical issues such as Thinking, planning, management and adoption with internal organization environment and external university environment. Discussion about "university development" and Higher education" can be done from different perspectives. Therefore, looking at effective factors in university development process can draw some of these views. This study has been conducted using exploratory qualitative method and focus group. Sixteen key experts(n=7) and University Presidents(9) with managerial experience and knowledge in this area constitute the research sample. Qualitative data was obtained through in-depth interviews and a focus group and was analyzed using open and axial coding based on Grounded Theory approach and content analysis. According to the study findings, in participantsʹ view at the interview, such major and minor factors influencing the development of public universities in the country were identified environment, 4 national and macro environmental,2 international and4 underlying infrastructure factors(facilitator).In terms of importance in participantsʹ view, such factors as follows have the highest frequency and greater importance than the other factors in the development of a university: Political consideration of local and regional environment, community needs covering, government consideration, decisionmaking process in the development of university, interactive strategic plans for higher education and economic - social systems, management and leadership, governmental credits and finance sources and university independence.and classified including;7 university internal, 3 local and regional