تبليغات بازرگاني و قربانيان آن

Advertisements and Their Victims

يكي از موضوعات چالش‌برانگيز و بسيار ضروري در عصر حاضر كه در حوزه اخلاق كاربردي مطرح مي‌شود، بحث از اصول و مسايل اخلاقي در رسانه‌هاي جمعي است. رسانه‌ها به‌عنوان قطبي تاثيرگذار در جامعه، ابزاري قدرتمند براي تبليغات به‌شمار مي‌روند، به‌گونه‌اي كه فرهنگ جامعه، رفتارهاي مخاطبان و نيز تصميم‌گيري‌هاي آنان را تحت تاثير قرار مي‌دهند. تبليغات بازرگاني كه سابقه‌اي ديرينه در جامعه بشري دارد، با ظهور انقلاب صنعتي و افزايش توليدات مازاد بر مصرف، رونق گرفته است. بنابراين در كشاكش رقابت شركت‌هاي توليدي، پيدايش شركت‌هاي تبليغاتي و به‌كارگيري علوم و ابزارهايي همچون آمار، روان‌شناسي، جامعه‌شناسي، هنر، گرافيك و ... غافل از تاثيرات سو اخلاقي و فرهنگي كه تبليغات بازرگاني ممكن است به‌همراه داشته باشد، از روش‌هاي نادرست و غيراخلاقي براي افزايش فروش كالاها بهره گرفته مي‌شود كه اين اقدام براي كساني كه سواد رسانه‌اي ندارند، گران تمام شده و در برخي مواقع زندگي آن‌ها را به خطر مي‌اندازد. مقاله حاضر با روش توصيفي‌تحليلي پس از بيان كلياتي درباره تبليغات بازرگاني، درصدد پاسخ‌گويي به پرسش‌هاي زير برآمده است. 1. تبليغات بازرگاني در راستاي اهداف خود چه كساني را قرباني مي‌كند؟ 2. در راستاي كاهش آسيب‌هاي احتمالي وارده به مخاطبان در امر تبليغ چه راهكارهايي وجود دارد؟ 3. از نظر تعاليم اسلامي تبليغات درست كدام است؟

One of the most challenging and critical issues of our times related to the field of applied ethics, is the discussion about the ethical bases required to be observed in the mass media. The mass media as effective elements in every society are powerful means for the advertisement, in a way that the culture of society, the viewersʹ behavior and their decisions are influenced by them. Advertisements, which have a long history in human society, boomed with the advent of the industrial revolution and increasing of the excessive products. In the commotion of competition among the manufacturing companies, advertising companies emerged, using the academic disciplines and tools such as statistics, psychology, sociology, art, graphics and…. ignoring the negative moral and cultural influences such advertising may bring about. Such companies applied inappropriate and immoral techniques to increase the sale of their goods. These techniques can be of high cost and in some occasions can endanger the lives of people who lack necessary information about mass media. The present study using a descriptive, analytic method, after expressing some generalities about advertisements, seeks to answer these questions: 1- What individuals are sacrificed by the aims behind advertisements? 2- What solutions can be suggested in order to reduce the possible harms imposed on the audiences as a result of commercials? 3- What are the features of appropriate advertising based on Islamic teachings?