شناسايي و رتبه‌بندي عوامل موثر بر خصوصي‌سازي صنايع پالايش گاز ايران با رويكرد تلفيقي دلفي ـ ديماتل ـ فرايند تحليل شبكه‌يي (مورد كاوي: شركت پالايش گاز پارسيان)

Identification and Ranking of Factors Affecting Privatization of the Iranian Gas Refining Industry; an Integrated Approach using DEMATEL-ANP: Parsian Gas Refining Co.

در اين نوشتار، نتايج بررسي عوامل كليدي موثر بر خصوصي‌سازي صنايع پالايش گاز ايران با رويكرد دلفي ـ ديماتل ارايه شده است. براساس يافته‌هاي اين پژوهش و برمبناي تكنيك دلفي، مجموعاً 39 عامل در خصوصي‌سازي شركت‌هاي پالايش گاز ايران كليدي تشخيص داده شده است. سپس با استفاده از تكنيك ديماتل، عوامل موثر مستخرج از نظر خبرگان در مرحله‌ي قبل، در ساختاري مبتني بر نظريه‌ي گراف اولويت‌بندي ‌شده‌اند. برمبناي نتايج اين تحقيق، «انسجام و هماهنگي بين تمام بخش‌هاي سياسي در روند خصوصي‌سازي از قانون‌گذاري تا اجرا و نظارت»، داراي بيشترين ضريب تاثيرگذاري و «جلب اعتماد و مشاركت فعال بخش خصوصي از طريق شفافيت، بي‌طرفي و ايجاد فرصت‌هاي برابر براي همگان»، داراي بالاترين ميزان تاثيرپذيري است. در نهايت با استفاده از فرايند تحليل شبكه‌‌يي، نتيجه‌ي نهايي رتبه‌بندي عوامل موثر بر بهبود فرايند خصوصي‌سازي صنايع پالايش گاز ايران انجام مي‌گيرد. براين اساس، به‌ترتيب ابعاد سياسي، اقتصادي، حقوقي و قانوني، مديريتي و اجرايي، فني و تكنولوژيك، اجتماعي و فرهنگي، بين‌المللي و نهادي و سازماني، داراي اولويت هستند. افزون بر اين، در هر يك از ابعاد اصلي نيز زيرشاخص‌هاي مربوطه نيز اولويت‌بندي ‌شده‌اند.

The present study was designed to identify and rank factors that influence the privatization process of Iranian gas refining companies, in three stages, with the help of Delphi and DEMATEL techniques and the Analytic Network Process approach. Extracting factors affecting the privatization process, addressed in the literature of the subject, along with the Delphi survey of experts, led to the verification of factors that influence the privatization process of Iranian gas refining industries. Based on the findings of this study, based on the Delphi technique, the experts have identified a total of 39 key factors in the privatization of gas refining companies. Subsequently, using DEMATEL techniques, the influential factors extracted by the experts in the previous stage prioritized a structure based on graph theory. Accordingly, the relationships between the factors and the severity of the impact and their mutual interaction are among the results. Based on these results, “cohesion and harmony among all political sections in the privatization process from legislation to implementation and supervision”, has the highest impact factor and “legal supervision as a factor to reform and reinforce the market and to support healthy economic activities without threatening and undermining it” has the highest impressibility factor. Finally, using the Analytic Network Process approach, the end results of the ranking of factors influencing improvements in the privatization process of Iranian gas refining industries are obtained. Respectively, the political, economic, legal, management and administrative, technical and technological, social and cultural, international and institutional aspects are prioritized. In addition to the main aspects, associated sub-indexes have also been prioritized.