اعتبار و نفوذ حكم حاكم مخالف در ثبوت هلال ذي‌‌الحجه

Credibility and Influence of the Muslim Rulerʹʹs Legal Decision, Incongruent with Zilhajjah Moon Witness

هلال ماه، مباحث و ابعاد مختلفي دارد كه حكم حاكم مخالف در ثبوت آن و تحليل تبعات و لوازم فقهي آن در امور حج، يكي از مسايل آن است. در موسم حج، زمان وقوفين با حكم حاكم و اميرالحاج تعيين و اعلام مي‌شود و ممكن است در برخي موارد، موافقت آن با واقع محرز نباشد؛ همان‌طور كه ممكن است مخالفت آن با واقع، در بعض ايام يقيني باشد. با توجه به عمومات و اطلاقات تقيه و برخي روايات ديگر، همچون معتبره ابن‌مغيره از ابي‌جارود، پيروي از آن، از جهت حكم تكليفي واجب است؛ چنانكه حتي در صورت علم به مخالفت نيز بر آن تصريح شده است. البته برخي، صحت حج را به وقوف اضطراري و برخي، به اِعمال حيله منوط دانسته‌اند؛ منتها اطلاقات و عمومات تقيه، و برخي روايات، همچون معتبره ابن‌سنان و ابن‌مغيره از ابي‌جارود، بر صحت حج و كفايت آن دلالت دارند و حكم واقعي ثانوي حج در فرض تقيه (خوفي و مداراتي) در صورت علم به مخالفت هم، صحيح و مجزي است.

The moon of month has various discussions and aspects; one of them is the legal decision of Muslim ruler, opposing the positivity of Zilhajjah moon and evaluation of its juristic outcomes and consequences in Hajj rites. In the season of Hajj, the times of both Stays (At Arafat, Woqoof) are decided and declared by the legal decision of Muslim ruler and Amir Alhajj .It is possible that in some cases the legal decision of Muslim ruler may be incongruous with fact; likewise it is also possible that its incongruity with reality may be certain in some cases.Concidering the generalities and peculiarities of Taqiyyah and some other particular traditions like Muʹtabirah Ibn Mughairah by Abi Jarood, obeying such incongruous legal decision is obligatory because of its being Hukm e Taklifi (law which defines rights and obligations); whereas it is also specified as obligatory even in the case of being certain in its incongruity. Of course some of the jurists believe that the correctness of Hajj depends on the Woqoof e Izterari (emergency Staying at Arafat) and some others believe that it depends on the practice of Hilah (legal device); however generalities and peculiarities of Taqiyyah and some other traditions like Muʹtabirah Ibn Sinan and Ibn Mughairah by Ibn Jarood implicate the correctness and sufficiency of Hajj while in case of Taqiyyah (fearful or compromising), the Haqeeqi Sanavi Hukm (Real Secondary Ruling) of Hajj, even in case of being certain in its incongruity, is ʹcorrectʹ and lawful.