شناسايي عوامل استرس‌زاي شغلي و رابطة آن‌ با كيفيت زندگي كاري (مطالعۀ موردي: اعضاي هيئت علمي دانشگاه بيرجند)

Identify Job Stressors and Their Relationship with Quality of Work Life (Case: Faculty Members of Birjand University)

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل استرس‌زای شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه بیرجند و رابطة آن با كیفیت زندگی كاری آنان انجام گرفته ‌است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی است كه با به‌كارگیری فرمول نمونه‌گیری كوكران و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، حجم نمونه 136 نفر تعیین شد. پرسشنامه‌های استرس شغلی (HSE)، با ضریب پایایی 90/0 و كیفیت زندگی كاری با ضریب پایایی 91/0 به‌كار گرفته شد. داده‌ها با آزمون‌های كولموگروف- اسمیرنوف، تحلیل عاملی اكتشافی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شد. نتایج نشان داد عوامل استرس‌زای شغلی تقاضا، حمایت مسئولان و همكاران، نقش، كنترل و ارتباط بوده ‌است. ابعاد كیفیت زندگی كاری اعضای هیئت علمی نیز، قانون‌گرایی در سازمان، پرداخت منصفانه و كافی، توسعة قابلیت‌های انسانی، تأمین فرصت رشد و امنیت، فضای كلی زندگی، محیط كار ایمن و بهداشتی و یكپارچگی و انسجام اجتماعی است. استرس شغلی و كیفیت زندگی كاری (33/0- =r) در سطح معناداری 01/0 با یكدیگر رابطة معكوس و معنادار داشته‌اند، همچنین، تقاضا (35/0-=r)، كنترل (30/0- = r) و نقش (11/0- =r)، به عنوان عوامل استرس‌زای شغلی با كیفیت زندگی كاری همبستگی معكوس داشته‌اند. در نهایت، از میان عوامل استرس‌زای شغلی، تقاضا و كنترل با كیفیت زندگی كاری اعضای هیئت علمی، همبستگی چندگانة معنا‌دار داشته‌اند و 17/0 درصد از تغییرات آن را پیش‌بینی می‌كنند.

This study aims to identify job stressors faculty members of Birjand University and its relationship with quality of work life. The research method was descriptive and correlational that Using Cochranʹs sampling formula that Sample size was determined by actual count, 136 members and simple random sampling was used. Job stress (HSE) questionnaire with reliability (α= 0.90) and quality of work life questionnaire with reliability (α= 0.91) was used to collect data .Data collected by the research questions and using KM test, explorarity factor analysis, correlation analysis, stepwise regression for analysis. Result showed the most important job stressors are demand, officials and support staff, management and relationship. QWL as well as faculty members of Birjand, in the rule of law, fair and adequate pay, Human capabilities development, providing opportunities for continued growth and security, overall living space, workplace safety and health and social integrity. Job stress and QWL(r =-0.33)have a significant inverse relationship and demand (r= -0.35), control (r= -0/30) and Role (r= -0.11) as job stressors have a significant inverse relationship with the quality of work life. Among job stressors, demand and control have a significant multiple correlation with QWL and predicted 0.17% of their change.