چالش‌هاي تحليل موضوعي كتاب از نظر متخصصان مستندسازي

The chalanges of Subject analysis book from the perspective of authorizing experts

هدف: بررسی فرایند تحلیل موضوعی كتاب‌ها در كتابخانه ملی، شناسایی، و تحلیل عوامل مؤثر بر این فرایند با استفاده از دیدگاه‌های متخصصان و پیشكسوتان حوزه مستندسازی موضوعی. روش/ رویكرد پژوهش: پژوهش حاضر، به‌لحاظ هدف كیفی و از نوع كاربردی است. داده‌ها با انجام مصاحبه‌های باز و عمیق با ۹ نفر از متخصصان و پیشكسوتان مستند موضوعی كه با روش هدفمند و نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شده‌اند گردآوری شده است. برای تحلیل داده‌ها با استفاده از نظریه زمینه‌ای در سه مرحله مباحث طرح‌شده توسط مصاحبه‌شوندگان رمزگذاری و مقوله‌بندی شده است. یافته‌ها: توانایی‌ها و ویژگی‌های شخصی كارشناسان تحلیل موضوعی اهمیت زیادی دارد. رعایت قواعد و اصول مهمی چون اختصاص وقت كافی در بررسی و تحلیل، مشاوره با پدیدآوران و صاحب‌نظران مطلع از موضوع كتاب، مراجعه به منبع اصلی اثر و غیره باید همواره مد نظر تحلیلگر موضوعی قرار گیرد. فشار كاری، شرایط فیزیكی محل كار، تعامل همكاران در تصمیم‌گیری‌های موضوعی، و مدیریت بهینه دوركاری نیز تأثیر شایانی در تحلیل موضوعی دارد. بازآموزی و افزایش توانایی‌های كارشناسان در كنار بهبود شرایط كاری، نظارت دقیق بر فرایند فهرست‌نویسی و مستندسازی مورد تأكید متخصصان بوده است. نتیجه‌گیری: ویژگی‌ها و قابلیت‌های شخصی كارشناسان، مدیریت گروه‌های مستندسازی و فهرست‌نویسی، شرایط كاری و مدون‌سازی قواعد و اصول تحلیل موضوع منابع در دسترس تأثیر به‌سزایی بر كیفیت فرایند تحلیل موضوعی دارد و سبب تضمین اعتبار و صحت كتابشناسی ملی و بانك مستند سرعنوان‌های موضوعی می‌گردد.

Purpose: To explore the process of subject analysis of books in National Library of Iran (NLI) and identify the effective factors based on viewpoints of catalogers and authority contol experts. Methodology: The research approach is qualitative. Nine experts were selected using snowball sampling and interviewed. Grounded theory used for data analysis in three stages coding. Results: Personal ability and qualification of experts is a major significance. Some important guidelines must be considered such as spending a reasonable amount of time for analysis, consulting authors or experts familiar with the subject and referring to the original source. Some effective factors in subject analysis are workload, the physical situation of work place, interaction between colleagues and the satisfactory management of teleworking. Experts emphasized on retraining and promoting expertsʹ abilities, improving work situation and careful supervision on catalogers and authority control experts. Conclusion: Some of the factors that influence subject analysis quality and promote the national catalog and subject heading validity are individual qualifications, the management of cataloging and authority control teams, work situation and writing down guidelines and rules for subject analysis of accessible documents.