اثرات رفاهي افزايش پوشش تأمين اجتماعي در اقتصاد ايران با استفاده از مدل تعادل عمومي قابل محاسبه

The Welfare Effects of Increased Social Security on the Iranian Economy: CGE Approach

وابستگی دو سویه رشد اقتصادی و تأمین اجتماعی و دستیابی به نرخ بهینه مالیات بر درآمد بخش خصوصی، نیازمند هماهنگی پایدار بین سیاست‏های كلان اقتصادی با برنامه‏های‏ تأمین اجتماعی است. به همین منظور، در این مقاله تلاش شده تا با استفاده مدل تعادل عمومی قابل محاسبه، آثار رفاهی ناشی از افزایش پوشش تأمین اجتماعی كه منابع مالی مورد نیاز آن از طریق افزایش مالیات بر درآمد بخش خصوصی تأمین می گردد، بر اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور سناریوهای مختلف از افزایش در نرخ مالیات بر بخش خصوصی و تخصیص آن به تأمین اجتماعی بخش خصوصی، در نرم افزار GAMSشبیه سازی، و  آزمون شده است. نتایج شبیه سازی تمامی سناریوهای افزایش در نرخ مالیات بر درآمد تا سقف دو برابر نرخ موجود و در مقابل گسترش پوشش تأمین اجتماعی، با استفاده از منابع كسب شده از طریق این افزایش نرخ مالیات، نشان می دهد كه تولید ناخالص داخلی، به عنوان مهمترین شاخص رفاه اقتصادی به صورت كاهنده افزایش خواهد یافت. در میان سناریوهای مختلف افزایش نرخ مالیات، افزایش 70 درصدی، بیشترین تأثیر را بر تولید ناخالص داخلی به جای خواهد گذاشت. در نتیجه، سناریوی افزایش 70 درصدی در نرخ مالیات را می توان به عنوان سناریوی بهینه در دستیابی به هدف مورد نظر در اقتصاد ایران معرفی نمود. همچنین، نتایج كلی این مطالعه حكایت از این دارد كه از منظر عكس العمل بخش خصوصی، اثر تغییرات یكباره نرخ های مالیاتی مناسب‌تر از تغییرات تدریجی آن می‌باشد.

The mutual dependence of economic growth and social security and achieving optimal rate of tax on private income require persistent coordination between macroeconomic policies and social welfare programs. To do this, we survey the welfare effects of various scenarios of the social security on Iranian economy. For this purpose, these scenarios have financed by increasing private income tax rate and simulated by use the computable general equilibrium model and GAMS software. The simulation results show that the GDP, as the main indicator of economic welfare, will increase in all of these scenarios. Among these scenarios, a 70 percent increase in in income tax rate has highest effects on the GDP. Consequently, this scenario is introduced as the optimizing income tax rate in the Iranian economy. In addition, the overall results of this study indicate that the sudden change in tax rates is better than a gradual change in view of private sector.