بررسي تاثير تنش خشكي بر برخي صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي مرزه (Satureja hortensis)

The Effects of Water Stress on some Morphological and physiological Characteristics of Satureja hortensis

به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر برخي صفات مورفولوژيك و فيزيولوژيك گياه مرزه (hortensis Satureja)، آزمايشي در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تيمار در چهار تكرار و در سال 1393 در گلخانه دانشگاه يزد اجرا شد. در اين آزمايش، تيمارهاي رطوبتي 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفيت زراعي اعمال شد. نتايج حاصل نشان داد كه تنش خشكي باعث كاهش معني دار (01/0P < ) ارتفاع، سطح و حجم تاج پوشش، سطح برگ، وزن خشك اندام هوايي و ريشه، ضخامت ريشه و قندهاي محلول شد. ميزان پرولين، محتوي كلروفيل و همچنين طول ريشه تحت تنش خشكي افزايش يافت. بيشترين مقدار پرولين، كلرفيل a، b و كل و طول ريشه در تيمار 25 درصد ظرفيت زراعي مشاهده شد. بيشترين ارتفاع، حجم تاج، سطح برگ مربوط به تيمار 75 درصد ظرفيت زراعي بود. بيشترين وزن خشك اندام هوايي و ريشه و سطح تاج در تيمار 100 درصد ظرفيت زراعي(شاهد) مشاهده شد. به طور كلي نتايج بيانگر آن است كه گياه مرزه با به كارگيري برخي مكانيسم هاي دفاعي از قبيل كاهش معني دار ارتفاع گياه، قطر و حجم تاج پوشش، وزن خشك اندام هوايي، سطح برگ و از طرف ديگر كاهش ضخامت و افزايش طول ريشه ها، افزايش محتوي پرولين و كلروفيل در مقابل تنش خشكي تا حدي مقاومت مي كند.

In order to investigate the effect of different levels of water stress on Satureja hortensis, a completely randomized design (CRD) with four replications was carried out in the greenhouse of Yazd University in 2014. The water stress treatments including 100, 75, 50 and 25 percent of field capacity (FC) were applied. The results showed that water deficit stress significantly (p < 0.01) decreased plant height, canopy cover volume, canopy cover surface, shoot and root dry weight, root thickness as well as soluble sugars content. Also, proline, chlorophyll content and root length significantly increased under drought stress. The maximum amount of proline, a, b and total chlorophyll and root length were observed in 25% of field capacity. Maximum plant height, crown volume and leaf area were obtained at 75% of field capacity. The shoot and root dry weight and crown area were observed in plant treated at 100% of field capacity. The overall results of this study showed that S. hortensis could be adapted to drought stress by using some avoidance mechanisms such as reduced plant height, plant volume, surface and crown diameter, shoot and root dry weight, root thickness and increasing of chlorophyll contents and proline.