تاثير تنش خشكي بر خصوصيات فيزيولوژيك در لاين هاي اينبرد نوتركيب گندم

Effects of Drought Stress on Physiological Characteristics in Wheat Recombinant Inbred Lines

مطالعه واكنش هاي فيزيولوژيك لاين هاي اينبرد نوتركيب گندم به تنش خشكي به شناسايي ساز و كارهاي موثردرتحمل به خشكي كمك مي كند. دراين راستا طي يك آزمايش مزرعه اي، اثرتنش خشكي برغلظت كلروفيل، ميزان پرولين برگ پرچم، طول برگ، عرض برگ، مساحت برگ، طول دم گل آذين و ارتفاع بوته با استفاده از 169 لاين نوتركيب، در قالب دو طرح جداگانه به صورت لاتيس ساده با چهار تكرار و با دو رژيم رطوبتي عادي و تنش كم آبي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده ي كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان (لورك)در سال زراعي 1389-1390 اجرا شد. اعمال رژيم هاي آبياري براساس اطلاعات تشت تبخير (شامل آبياري براساس 70 و 130 ميلي متر تبخير از تشت تبخير كلاس A) و رطوبت وزني خاك در عمق موثر نفوذ ريشه انجام شد . لاين هاي نوتركيب مورد استفاده از تلاقي دو رقم متحمل و حساس به خشكي حاصل شده اند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه لاين هاي نوتركيب مورد ارزيابي داراي تفاوت معني داري از نظر همه صفات در شرايط تنش خشكي و بيشتر صفات در شرايط عادي بودند. تنش خشكي موجب كاهش محتواي كلروفيل (a، b، a+b)، عرض برگ، طول برگ، طول دم گل آذين، ارتفاع بوته، سطح برگ پرچم و افزايش محتواي پرولين گرديد. اگرچه تنش خشكي موجب افزايش محتواي پرولين برگ و كاهش طول دم گل آذين و سطح برگ پرچم در هر دو گروه لاين هاي حساس و متحمل گرديد، امّا اين تغييرات بطور معني داري در لاين هاي متحمل كمتر از لاين هاي حساس بود. از اينرو شايد بتوان از صفات فيزيولوژيك محتواي اسيدآمينه پرولين، طول دم گل آذين و سطح برگ پرچم در شرايط تنش نسبت به شرايط مطلوب آبي، بعنوان ابزاري براي انتخاب لاين هاي متحمل به خشكي گندم نان استفاده كرد.

Study of physiological responses of recombinant inbred lines (RILs) to drought stress could help to understand the drought tolerance mechanisms. For this reason a field experiment was conducted to evaluate the effect of drought stress on chlorophyll content , leaf proline content, leaf length, leaf width, leaf area, peduncle length and plant height using 169 RILs, in two separate simple lattice design with four replications using two moisture regime of normal and water deficit stress. Irrigation regimes were performed based on Class A-pan of 70 and 130 mm evaporation from Class -A -pan and moisture content of soil in effected root depth. The RILs were obtained by crossing between a tolerant and sensitive wheat cultivar. The result of analysis of variance showed a significant difference among RILs. Drought stress caused a decrease in the chlorophyll content, leaf width, leaf length, peduncle length, leaf area but an increase in the proline content. Although drought stress increased the proline content and decreased the peduncle length and leaf area in both tolerant and sensitive line groups, these declines in tolerant lines were lower than sensitive lines. Therefore, it may be possible to use the physiological traits comprising proline amino acid content, peduncle length and leaf area as a selection tool for selecting drought tolerant lines in bread wheat.