نقش فرهنگ در پيوند ژيوكالچر ايران و آسياي مركزي

گرچه نقش فرهنگ در تحولات اجتماعي، سياسي، اقتصادي و... انسان ها داراي قدمت طولاني است؛ اما اهميت جهاني آن به بعد از انقلاب صنعتي و نفوذ و تسلط اروپايي ها به واسطه فرهنگ بر ديگر سرزمين هاي جهان مودر توجه قرار گرفته است. اين مقوله به خصوص با از ميان رفتن جهان دو قطبي و برجسته شدن ملت ها و هويت ها براساس ويژگي هاي فرهنگي به صورت يك شاخه علمي تحت عنوان ژيوكالچر مطرح شد. هدف از مقاله حاضر،‌تبيين سابقه تاثيرگذاري فرهنگي تمدن ايراني بر آسياي مركزي است با اين سيوال كه عوامل تاثيرگذار بر پيوند ژيوكالچر ايران و آسياي مركزي كدامند؟ فرض بر اين است كه فرهنگ به عنوان عامل تاثيرگذار در ژيو كالچر مشترك ايراان و آسياي مركزي است. چرا كه،‌ايران هم به لحاظ اقتصادي و مادي و هم به لحاظ معنوي و عاطفي همواره براي آسياي مركزي است. چرا كه، ايران هم به لحاظ اقتصادي و مادي و هم به لحاظ معنوي و عاطفي همواره براي آسياي مركزي به عنوان يك مركز و محور تلقي مي شود. يافته هاي تحقيق نيز حاكي از آن است كه آسياي مركيز از ديرباز در حوزه تمدني ايران بوده و به دليل پيوندهاي عميق فرهنگي و اجتماعي،‌‌ جز ‌علايق ژيوكالچر ايران بوده است. پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي نيز موقعيت ژيوپليتيك ايران در كنار جغرافياي اقتصادي اسياي مركزي وضعيتي را به وجود آورد كه قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي توجهي خاص به اين حوزه استراتژيك معطوف داشته و به دنبال كسب منافع خود باشند. ايران از سويي داراي علايق ژيوپليتيكي در منطقه است و از سوي ديگر به دليل برخورداري از مولفه ها و شاخص هاي مربوط به تاريخ، زبان و دين مشترك،‌عضويت در سازمان كنفرانس اسلامي و دوستي با همسايگان، از توانايي بالقوه تاثيرگذاري در برخي از قوميت هاي منطقه برخوردار است.