تجزيه و تحليل كاريوتيپي ژنوتيپهاي بومادران با استفاده از روشهاي آماري چند متغيره

Karyotypic analysis of Yarrow (Achillea spp) genotypes using multivariate statistical methods

به منظور مطالعه سيتوژنتيكي و تعيين سهم هر يك از صفات كاريوتيپي در ايجاد تنوع شش ژنوتيپ از دو گونه بومادران A. millefolium و A. santolina مورد بررسي قرار گرفت. براي تهيه نمونه كروموزومي مناسب 5/0 سانتيمتر نوك ريشه جدا و پس از پيش تيمار تثبيت گرديد. بعد از هيدروليز، اسكواش و در نهايت عكسبرداري و تهيه كاريوتيپ صورت گرفت. عدد پايه كروموزومي در تمام ژنوتيپها x=9 بود. ژنوتيپهاي اليگودرز، اردبيل، مشكين شهر ديپلوييد و اراك، ايلام و استهبان تتراپلوييد بودند. براساس جدول دو طرفه استبينز اراك و ايلام در كلاس 1A، اردبيل و مشكين شهر در كلاس 2A و اليگودرز و استهبان در كلاس 1B قرار گرفتند. مقايسه ميانگينها نشان داد كه از نظر S، L و T استهبان داراي كمتربن و اليگودرز داراي بيشترين مقدار مي باشد. در تجزيه به عاملها دو عامل در مجموع بيش از 92/90 درصد از كل تغييرات داده ها را توجيه كردند. عامل اول با توجيه 65/46 درصد از تغييرات شامل ضرايب عاملي مثبت و معني دار براي صفات L/S و L-S و ضرايب عاملي منفي و معني دار براي صفات %F و S/L بود؛ لذا عامل نسبت بازوهاي كروموزومي و شاخص‎هازيوارا نام گذاري شد. عامل دوم با توجيه 27/44 درصد ازتغييرات، داراي ضرايب عاملي مثبت و معني دار براي صفات S، L، T و %RL بود؛ لذا عامل اندازه كروموزوم يا ژنوم ناميده شد. تجزيه خوشه‎اي ژنوتيپها را در دو خوشه گروه بندي نمود. در تجزيه‎هاي آماري از نرم افزارهاي Excel (2007)، Photoshop (Adobe Photoshop CS2) و SPSS (PASW Statistics18) استفاده شد.

In order to cytogenetic study were examined six genotypes of Achillea including, A. millefolium and A. Santolina. In this study were done karyotype determination and determination of the traits contribution in variation. To provide appropriate examined samples, after gathering roots, 0.5 cm root tip was removed and then was carried out pre-treatment and fixation, respectively. After hydrolysis and squash were done imaging and finally were prepared karyotypes. In all genotypes basic chromosome number was x = 9. Three genotypes Aligoodarz, Ardabil and Meshkinshar were diploid and Arak, Ilam and Estahban were tetraploid. Based on Stebbins method, Arak and Ilam were classified in Class 1A, Ardabil and Meshkinshar in Class 2A and Aligoodarz and Estahban in Class 1B, respectively. Mean comparisons revealed that the Estahban and Aligoodarz had the lowest and highest the value of the S, L and T respectively. In factor analysis, two factors were explained more than %90.92 of the variance. The first factor was explained %46.65 of variance and was correlated positively with the L/S and the L-S was correlated negatively with %F and the ratio S/L. Therefore, this factor was named as the arm chromosome ratio arm and Huziwara index. The second factor explained %44.27 of variance and was correlated positively with the S, L, T and %RL. Therefore, this factor was named as the chromosome or genome size. Cluster analysis was classified genotypes into two clusters. In statistical analysis employed softwareʹs including, excel (2007), Photoshop (Adobe Photoshop CS2) and SPSS (PASW Statistics18).