بررسي روايي و پايايي نسخه فارسي پرسشنامه سنجش نگرش به سالمندي (AAQ)

The Persian version of Attitudes to Ageing Questionnaire (AAQ): a validation study

پرسشنامه اختصاصي سنجش نگرش به سالمندي (AAQ) از رايج ترين ابزارهاي مورد استفاده براي ارزيابي نگرش به سالمندي است. پرسشنامه مذكور شامل 24 گويه در سه بعد تغييرات جسماني ، رشد عاطفي و مشكلات رواني- اجتماعي است. پژوهش حاضر با هدف ترجمه و تعيين روايي و پايايي نسخه فارسي پرسشنامه AAQ انجام گرفته است. اين پژوهش از نوع مطالعات روش شناختي است كه روي 200 فرد سالمند انجام شد. پس از كسب مجوز از طراح ابزار، ترجمه بر اساس پروتكل سازمان سلامت جهان در خصوص فرايند ترجمه و تطابق ابزارها به نسخه فارسي انجام شد. سپس بررسي پايايي پرسشنامه (همساني دروني و ثبات) و روايي شامل روايي كيفي صوري، محتوا، مقايسه گروه هاي شناخته شده و روايي ملاكي (سنجش همبستگي بين نسخه فارسي پرسشنامه AAQ با پرسشنامه هاي 36SF- و WHOQOLصورت گرفت. ميانگين انحراف معيار سني مشاركت كنندگان 28/6±66/67 بود. بيش از نيمي از آنان (5/50 درصد) را زنان تشكيل مي دادند. ميزان همساني دروني(آلفاي كرونباخ) براي زير مقياس ها رضايت بخش بود (89/0- 80/0). آزمون- پس آزمون در دو مرحله، با فاصله زماني دو هفته تكميل گرديد و با استفاده از آزمون شاخص همبستگي درون خوشه اي اندازه گيري شد(ICC) (97/0 ) صورت گرفت. نمره ابعاد بين نسخه فارسي پرسشنامه AAQ برمبناي جنسيت و سطح تحصيلات نشان دهنده افتراق بر اساس پارامتر مذكور بود. روايي ملاكي بيانگر همبستگي معنادار بين غالب ابعاد نسخه فارسي پرسشنامه AAQ و نمره كل آن با 36SF- و WHOQOLبود. نتايج نشان داد اين پرسشنامه داراي پايايي و روايي مناسب، نمره گذاري ساده، و قابليت به كارگيري درموقعيت هاي مختلف همچون مراكز درماني، سراهاي سالمندان، منازل و مراكز تحقيقاتي توسط ارايه دهندگان خدمات بهداشتي است. پيشنهاد مي گردد در مطالعات آينده، روايي سازه نسخه فارسي پرسشنامه AAQ در حجم نمونه بزرگتري با استفاده از تحليل عاملي مورد بررسي قرار گيرد.

Objective (s): To translate and validate a Persian version of the AAQ in Iran. The AAQ consists of 24 items which cover three theoretical domains: physical change, psychological growth, and psychosocial loss. Methods: The existing AAQ (English version) was translated into Persian according to process of translation and adaptation of instruments of The World Health Organization protocol. Data were then collected from 200 older people. Reliability (internal consistency, test- retest reliability) face validity, content validity, known-groups comparison and criterion validity of the AAQ, with the SF-36, and the WHOQOL, were examined. Results: The mean age of participants was 67.66 ±6.28, and more than half (50.5%) were female. There was satisfactory internal consistency (Cronbach’s a 0.80–0.89) for the subscales. Test-retest reliability (ICC) of the questionnaire with interval time of two weeks was 0.97(p < 0.001). The result of known-groups comparison showed that the questionnaire discriminated between subgroups of elderly people differing in gender, and education. Criterion validity was assessed by comparing scores for the eight dimensions of the SF-36, four factors of the WHOQOL and four factors of the AAQ (Persian version). The AAQ showed significant correlation with SF-36, and WHOQOL in most dimensions. Conclusion: We tested and validated a Persian version of the AAQ with 24 items. It appears to be a promising tool, providing reliable and valid data helping for measuring Attitudes to Ageing among elders in different settings such as clinics, homes and research environments. It is recommended in the future studies that structural validity of the Persian version AAQ in larger sample factor analysis be examined.