نوع متوسط بودن ماهيت انسان از منظر ملاصدرا

سخن از هويت و حقيقت انسان در حكمت متعاليه رنگ و بوي تازه اي به خود مي گيرد. ملاصدرا با تكيه بر نظريه ها و مباني ويژه خود از جمله اصالت وجود، حركت جوهري و حدوث جسماني و بقاي روحاني نفس، كه حكيمان پيش از وي به آنها راه نبرده بودند، مباحثي را درباره انسان به ميان آورد كه خاستگاه نوآوري هايي در نظام فلسفي او شد. از جمله مهم ترين اين نوآوري ها بايد به مساله حد ناپذيري ماهيت انسان اشاره كرد. صدرالمتالهين بر پايه مباني پيشين و اشاره به نحوه وجود خاص انسان سخن از دگرگونيِ نوعيِ انسان به ميان آورد. براين اساس حيوانِ ناطق، نوع متوسط دانسته مي شود و مي تواند تحت اجناسِ بهيمي، سبعي، شيطاني و ملكي واقع شود و از انواع گوناگون مندرج در اين اجناس برخوردار شود. وي با تكيه بر دريافت خود از ماهيت انسان، به دگرگوني مسائل مهم حكمت پرداخت. اين پژوهش معطوف به تبيينِ نظريه تازه ملاصدرا درباره ماهيت انسان و واكاوي مقدمات و مباني اين ديدگاه است.