بررسي و تبيين مساله كلي طبيعي در حكمت متعاليه

ملاصدرا كلي طبيعي را امري صرفاً ذهني مي داند؛ اما در قبال منشاء انتزاع آن، دو نگرش متفاوت دارد كه در اين مقاله با عنوان به دو نگرش عام و خاص بررسي شده است. وي در نگرش عام خود، به دليل اعتقاد به وجود بالعرض ماهيت و اتحاد آن با وجود خارجي، منشاء انتزاع كلي طبيعي را ماهيت مي داند. در نتيجه بر مبناي اين نگرش، كلي طبيعي نسبت به ماهيت تاخر دارد. در نگرش خاص، مساله كلي طبيعي، ذيل دو حوزه وجودشناختي و معرفت شناختي قابل طرح است. در حوزه وجودشناختي، به دليل نفي وجود خارجي ماهيت و اعتقاد به وحدت آن با وجود خارجي، منشاء انتزاع كلي طبيعي، وجود خاص خارجي لحاظ مي شود كه نفس آن را از فرايند اشتداد، انتزاع مي كند. در حوزه معرفت شناختي، كلي طبيعي، منتزع از حقايق شريف عقلي و مثالي است. در نتيجه بر خلاف نگرش عام، كلي طبيعي، نسبت به ماهيت تقدم داشته و به جهت منشاء انتزاع نيز نسبت به آن شرافت بيشتري دارد.