مقايسه راديوگرافي پانوراميك ديجيتال و راديوگرافي بايت وينگ در تشخيص پوسيدگي‌هاي پروگزيمال دندان‌هاي مولر

Comparison of digital panoramic and bite-wing radiography in proximal caries detection of molar teeth

راديوگرافي‌ها ابزارهاي ضروري در تشخيص پوسيدگي هستند. با ظهور راديوگرافي ديجيتال، اين روش به‌طور گسترده در مورد راديوگرافي‌هاي پانوراميك به كار گرفته شده است ]1[. راديوگرافي‌هاي پانوراميك ديجيتال كه از مزايايي نظير Enhancement (بهبود كيفيت تصوير) بهره مي‌گيرند ممكن است از ارزش تشخيصي بيشتري برخوردار باشند ]2[. Akarslan و همكاران ]3[ دقت تشخيصي راديوگرافي پانوراميك ديجيتال را كمتر از راديوگرافي بايت وينگ و پري‌اپيكال در تشخيص پوسيدگي‌هاي پروگزيمال خلفي عنوان كردند. نتايج مطالعه گودرزي و همكاران] 4[ نشان داد كه راديوگرافي پانوراميك نسبت به بايت وينگ حتي علي‌رغم ارزيابي از مزاياي دست‌كاري ديجيتال قبل از پرينت، از حساسيت كمتري برخوردار است. تحقيق تحليلي مقطعي وگذشته‌نگر حاضر به مقايسه‌ي دقت راديوگرافي پانوراميك ديجيتال و بايت وينگ در تشخيص پوسيدگي‌هاي پروگزيمال پرداخت. 50 پرونده از بيماران دانشكده دندان‌پزشكي گيلان، داراي راديوگرافي‌هاي پانوراميك و بايت وينگ خلفي با كيفيت مناسب، از ناحيه مولرها انتخاب شد. راديوگرافي‌هاي پانوراميك توسط دستگاه 2002 Proline EC Planmeca (Finland ،Helsinki) مجهز به سيستم ديجيتال (CR) (Computed Radiography) ( Japan،Minolta Konica) و راديوگرافي‌هاي بايت وينگ توسط دستگاه Planmeca (Finland ،Helsinki) و فيلم با سرعت E (Kodak, USA) تهيه شده بودند. ارزيابي راديوگرافي‌ها توسط دو متخصص راديولوژي دهان، فك و صورت به‌طور جداگانه انجام شد و دو هفته بعد نيز تكرار گرديد. پوسيدگي‌هاي پروگزيمال محدود به مينا و يك سوم خارجي عاج در نظر گرفته شدند. ضايعات پوسيدگي براساس درجه‌بندي 5 گزينه‌اي] 3[ طبقه‌بندي شدند: 1. قطعاً وجود ندارد. 2. احتمالاً وجود ندارد. 3. نامشخص 4. احتمالاً وجود دارد. 5. قطعاً وجود دارد. تفسير يكسان هر دو مشاهده‌گر در راديوگرافي‌هاي پانوراميك و بايت وينگ در هر دو بار رويت راديوگرافي به عنوان Gold standard تعيين گرديد. ميزان توافق Intra observer وInter با استفاده از آزمون Cronbachʹs alpha و فاصله اطمينان 95%، بالا بود (001/0 = value p). ميانگين مقادير سطح زيرمنحني ROC (Receiver Operating Characteristic) در راديوگرافي پانوراميك و بايت وينگ در هر مشاهده‌گر 951/0 و 978/0 بود كه با Gold standard اختلاف معني‌داري نداشت. (001/0 = value p) (جدول و نمودار 1) ميانگين مقادير سطح زير ‌منحني در مورد راديوگرافي پانوراميك و بايت وينگ به تفكيك سمت راست و چپ، ماگزيلا و منديبل، دندان مولر اول و دوم در هر دو مشاهده‌گر اختلاف معني‌دار با Gold standard نداشت (001/0 = value p).

With the introduction of digital radiography, it has been used extensively in panoramic radiography. The aim of this study was to evaluate the accuracy of digital panoramic and bite-wing radiography in the detection of proximal caries. In this analytical study, panoramic and bite-wing radiographs of 50 patients were evaluated. The radiographs were evaluated for proximal enamel and outer third dentinal caries in molar areas by two observers. Intra- and inter-observer agreement was analyzed with Cronbachʹs Alpha and diagnostic accuracy was evaluated using receiver operating characteristic analysis (ROC) at a significance level of ? = 0.05. Intra- and inter-observer agreement levels were high. The mean values of area under curve (AUC) were 0.978 and 0.952 for panoramic and bite-wing radiography, respectively. There were no significant differences between AUCs of these two imaging modalities (p value = 0.001). The accuracy of panoramic radiography in evaluation of proximal caries in molar areas was comparable to that of bite-wing radiography.