انباشت فلز سنگين كروم در گياهان اطراف شهرك صنعتي توليد چرم تبريز

Accumulation of Chromium Heavy Metalin Plants Around the Leather Production Industrial Town of Tabriz

گياهان به علت استفاده از آب و خاك، در معرض آلاينده هاي مهم زيست‌محيطي قرار دارند. علاوه بر تاثير اين آلاينده‌ها بر رشد گياهان، استفاده از آنها به‌عنوان علوفه موجب انتقال آلاينده ها به زنجيره غذايي انسان مي شود. در عين‌حال مي توان از توانايي انباشت عناصر در گياهان براي پالايش بوم‌سامانه هاي آلوده به انواع آلاينده ها همچون فلزات سنگين نيز استفاده كرد. در اين پژوهش، ميزان انباشت فلز سنگين كروم Cr)) در خاك و پوشش گياهي دشت مايان در اطراف مجتمع صنايع توليد چرم (چرم شهر) در جنوب غرب تبريز، بررسي گرديد. شش گونه گياهي شامل علف شور، آسپاراجينا، تيغ گرگ، هالوتيس پيلوسا، ني و كنوپوديوم به‌صورت 56 نمونه مستقل همراه با نمونه هاي خاك از منطقه برداشته و تجزيه شدند. براي شناخت و تحليل مقدار جذب كروم توسط گياهان از ضرايب انتقالBCF, BTC و BAC استفاده شد. نتايج نشان داد كه ضريب انتقال از ريشه به اندام هوايي (BTC) براي علف شور، هالوتيس پيلوسا و ني بيش از يك بوده است كه نشان‌دهنده توانايي انباشت كروم در اندام هوايي اين سه گونه بوده است. در اين ميان به‌ترتيب ني با دامنه (22/18-17/7)، علف شور (45/12-1) و هالوتيس پيلوسا (6/2-01/1) بيشترين ضريب انتقال از ريشه به اندام هوايي را به خود اختصاص دادند. با توجه به توانايي انباشت بالاي كروم در اندام هوايي، استفاده از اين سه گونه با هدف پالايش سبز و به‌عنوان يك روش بهسازي بالقوه پيشنهاد مي شود.

Plants are exposed to significant environmental pollutants due to using of water and soil. In addition, the impact of pollutants on plant growth, their application as fodder resulted in the transfer of pollutants into human food chain. The ability of metal accumulation in plants can be used to purify the polluted ecosystems. In this study, the accumulation of chromium in soil and vegetation was investigated in Mayan plain around the leather manufacturing industries located in the Southwest of Tabriz. Six species of Phragmites sp., Salsola sp., Lycium sp., Asparagina sp., Halotis pilosa, Chenopodium sp., in 56 independent samples along with the soil samples were collected and analyzed. For identification and analysis of chromium uptake by plants, transmission coefficients of BCF, BTC and BAC were used. The results showed that the transmission from root to shoot ratio for Salsola sp., Halotis pilosa and Phragmites sp. is more than 1 which reflects the ability of chromium accumulation in shoots of the three species. The highest transmission ratios of root to shoot, are found in Phragmites sp., (7.17-18.2), Salsola sp. (1-12.45) and Halotis pilosa (1.01-2.6). Considering the high chromium accumulation in shoots with the purpose of using these three species, phytoremediation is proposed as a potential improvement method.