تاثير مقادير آب و نيتروژن مصرفي بر عملكرد، اجزاي عملكرد و بهره وري آب در دو روش كشت برنج

Effect of the Amount of Water and Nitrogen on Water Productivity, Yield, and Yield Components in Two Different Rice Cultivation Methods

كشت برنج در ايران بيشتر به صورت غرقاب با استفاده از ارقام برنج آبي بوده كه در اين روش كشت، آب و كود نيتروژن به مقدار زيادي مصرف مي شود. از سوي ديگر، سختي كار، همراه با هزينه هاي بسيار زياد آماده سازي زمين، از معضلات كشت برنج در كشور به شمار مي-رود. بنابراين براي ارزيابي روش هاي مختلف كشت و با هدف صرفه جويي در مصرف آب، كود نيتروژن و ارتقاي بهره وري آب در كشت برنج، آزمايشي به صورت كرت هاي دوبار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار با استفاده از رقم جديد برنج به نام كشوري، در سال زراعي 1393 در معاونت موسسه تحقيقات برنج كشور (آمل) انجام شد. در اين تحقيق فاكتور اصلي شامل دو روش كشت نشايي در بستر سنتي (گل خراب شده) و هوازي (بدون گل خرابي)، و فاكتور فرعي شامل چهار سطح آبياري (70، 100، 130 درصد تبخير از تشتك تبخير كلاس A و آبياري غرقابي) و فاكتور فرعي فرعي با چهار سطح نيتروژن (صفر، 80، 120 و 160 كيلوگرم در هكتار) بود. نتايج نشان داد كه اثر روش كشت بر آب مصرفي و بهره وري آب و اثر فاكتور آبياري و نيتروژن بر آب مصرفي، بهره وري آب، عملكرد و صفات مرتبط با عملكرد، از نظر آماري در سطح يك درصد معني دار بود. روش كشت هوازي موجب صرفه جويي در مقدار آب مصرفي و افزايش بهره وري آب به ترتيب به مقدار 95/27 و 11/29 درصد شد. به علاوه عملكرد و بهره وري آب، با افزايش مقدار مصرف كود نيتروژن، به صورت معادله خطي افزايش يافت. با توجه به اثرات متقابل تيمارها، مصرف آب آبياري معادل130 درصد تبخير از تشتك تبخير كلاس A و ميزان كود مصرفي برابر با 120 كيلوگرم نيتروژن خالص از منبع اوره با داشتن عملكرد مطلوب و صرفه جويي در مصرف آب و نيترو‍ژن به ترتيب به مقدار 9/8 درصد و 33 درصد، بهترين تيمار در اين پژوهش شناخته شد.

Rice cultivation in Iran is dominantly under submerged condition, which requires plenty of water, nitrogen fertilizer application, very difficult and laborious land preparation, along with high labor costs. In order to assess the effects of different rice cultivation methods on increasing water productivity and to find a suitable method of water and nitrogen application, an experiment was carried out in Rice Research Institute of Iran, Amol (RRII), in 2014. The experimental layout was split-split plot with 3 replications, using Keshvari rice variety. Two land preparation methods i.e. with and without puddling, were the main factors, while four levels of irrigation application were the sub-factors, with sub-sub plots allocated to four levels of nitrogen application (N0, N80, N120, N160 kg/ha) . The results showed that the effect of rice cultivation method on water use and water productivity (WP), and the effects of irrigation and nitrogen on yield-related traits, water use and WP were statistically significant at %1 level. The new cultivation technique -aerobic cultivation method- saves water use and increases WP, respectively, as much as 27.95% and 29.11%.With the increasing The application of nitrogen, increased yield and WP, in the form of linear equation. Applying 130% of Class A pan evaporation and nitrogen 120 kg was optimal yield and saving water and nitrogen, respectively 8.9% and 33%.