تاثير منبع و مقدار نيتروژن بر رنگدانه ‎هاي فتوسنتزي، پرولين، قند محلول، سديم و پتاسيم در گياه خرفه (Portulaca oleracea) آبياري شده با آب شور

Effect of Source and Rate of Nitrogen on Photosynthesis Pigments, Proline, Soluble Sugar, Sodium and Potassium in Purslane (Portulaca oleracea) Irrigated by Saline Water

روند استفاده از آب شور در توليد محصولات كشاورزي در حال افزايش است. بنابراين، به منظور بررسي اثرات منبع و مقدار نيتروژن بر ويژگي هاي فيزيولوژيك گياه خرفه (Portulaca oleracea L.) آبياري شده با آب شور، آزمايشي فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با پنج سطح شوري شامل تيمار شاهد (آب مقطر)، آب شور طبيعي (با قابليت هدايت 2/2 دسي-زيمنس بر متر) و سه سطح آب شور تهيه شده با نمك طعام (با قابليت هدايت الكتريكي 2/2، 4/4 و 6/6 دسي زيمنس بر متر) و چهار سطح نيتروژن (شاهد، 40، 80 و 120 گرم نيتروژن بر كيلوگرم خاك) از دو منبع كود مرغي و كود شيميايي با سه تكرار در محيط گلخانه انجام شد. نتايج نشان داد كه ميزان كلروفيل a و كلروفيل b با افزايش شوري ابتدا افزايش و سپس در شوري 6/6 دسي زيمنس بر متر كاهش يافت. با بالا رفتن سطح شوري ميزان سديم افزايش و ميزان پتاسيم كاهش يافت. بيشترين ميزان كلروفيل a و كلروفيل b در شوري 4/4 دسي زيمنس بر متر مشاهده شد. اثر متقابل شوري با منبع و مقدار نيتروژن براي هيچ كدام از صفات معني‎دار نبود. ميزان كلروفيل‎ها، قند محلول، پرولين، سديم و پتاسيم گياه خرفه تغذيه شده با كود مرغي بيش‌تر از كود شيميايي بود. گياهان تغذيه شده با كود مرغي يا آبياري شده با آب شور طبيعي شرايط تنش را تجربه نمودند ولي به دليل جذب بهتر پتاسيم اثرات تنش شوري تعديل شد و براي گياهان قابل تحمل بود.

The trend of saline water utilization in agricultural production is increasing. In order to evaluate the effect of source and rate of nitrogen on physiological characteristics of purslane (Portulaca oleracea L.) irrigated by saline water, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications in the greenhouse conditions. Treatments included five levels of saline water (distilled water as the control, natural saline water with EC of 2.2 dS/m, three levels of saline water prepared by addition of NaCl (2.2, 4.4, and 6.6 dS/m) and four levels of fertilizer (control, 40, 80, and 120 g/kg soil) in the form of poultry manure and chemical fertilizer. The results showed that an increase in salinity increased chlorophyll a and chlorophyll b and then decreased them at 6.6 dS/m. An increase in salinity levels increased the amount of sodium and decreased the amount of potassium. The maximum amount of chlorophyll a and chlorophyll b were observed with 4.4 dS/m treatment. The interaction of salinity level × nitrogen source × nitrogen rate was not significant for any of the measured parameters. Results of poultry manure were better than those of chemical fertilizer, because chlorophyll content, soluble sugar, proline, sodium, and potassium in purslane plant were higher. Thus, the plants fertilized with poultry manure or those irrigated with natural saline water experienced salinity stress, but their higher uptake of potassium alleviated the stress effects and made it tolerable for the plant.