وضعيت پوشش واكسيناسيون در كودكان 24 ماهه تا 6 سال در مناطق شهري و مناطق پر خطر نواحي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي تهران

Status of Vaccination Coverage in Children 24 Months to 6 Years in Urban and High Risk Areas Covered by Tehran University of Medical Sciences

مقدمه و اهداف: برنامه ایمن‌سازی كودكان، از موفق‌ترین و هزینه اثربخشترین مداخله‌های بهداشت عمومی است. این مطالعه به منظور تعیین وضعیت پوشش واكسیناسیون در نواحی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكی تهران طراحی و اجرا شد. روش كار: این مطالعه، نوعی مطالعه مقطعی روی كودكان 24 ماهه تا 6 سال ساكن در مناطق شهری و مناطق پرخطر و حاشیهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكی تهران است. در نواحی شهری 630 كودك در 90 خوشه و در نواحی پر خطر نیز نمونهگیری خوشهای به شكل Probability Proportional to Size Sampling انجام و حجم نمونه 768 كودك تعیین گردید. پرسشنامه با مراجعه به درب منازل تكمیل شد. یافته ها: 750 كودك (7/97 درصد، فاصله اطمینان ۹۵ درصد: 6/98-3/96) در مناطق پرخطر و حاشیهای و 616 كودك (8/97درصد، فاصله اطمینان ۹۵ درصد:  7/98-3/96) در مناطق شهری دارای سابقه ایمن‌سازی كامل بودند. در مناطق حاشیهای 4/98 درصد كودكان ایرانی و 0/95 درصد كودكان غیرایرانی (019/0=P) و در مناطق شهری نیز 1/98 درصد كودكان ایرانی و 1/92 درصد كودكان غیر ایرانی سابقه ایمن‌سازی كامل داشتند (046/0=P). اصلیترین علت واكسیناسیون ناقص، عدم آگاهی از برنامه ایمن‌سازی (50 درصد) عنوان شد. نتیجه‏گیری: پوشش بالای واكسیناسیون همگانی كودكان و پوشش یكسان در مناطق شهری و حاشیهای، بیانگر موفقیت مسؤولان در اجرای این برنامه است. برگزاری كلاسهای آموزشی برای مادران در خصوص برنامه ایمن سازی، تأمین امكانات و خدمات مورد نیاز، پایش و كنترل و نظارت بر واكسیناسیون و هم‌چنین توجه به وضعیت ایمن‌سازی در كودكان غیر ایرانی برای حفظ و همچنین ارتقای وضعیت موجود ضروری به‌نظر میرسد.

Background and Objectives: Children immunization program is one of the most successful and most cost-effective public health interventions and medical programs. The study was designed and conducted in order to assess the vaccination coverage in areas covered by Tehran University of Medical Sciences (TUMS). Methods: This study was a cross-sectional study of children aged 24 months to 6 years living in urban areas and high-risk and marginal areas covered by TUMS. Six hundred and thirty children were sampled in 90 clusters in urban areas and cluster sampling as probability proportional to size sampling was performed in high risk areas and a sample size of 768 children was determined. The questionnaires were completed by interview. Results: In high risk 750 children (97.7%, 95% CI: 96.32-98.60%) and 616 children (97.8%, 95% CI: 96.3-98.78%) in urban areas had complete immunization histories. Furthermore, 98.4% of the Iranian children and 95.0% of foreign children (P=0.019) in marginal areas and 98.1% of the Iranian children and 92.1% of the foreign children (P=0.046) in urban areas had complete immunization histories.Ignorance of immunization program (%50) was addressed as the main reason for incomplete immunization. Conclusion: Universal mass vaccination coverage of the children and equal coverage in marginal and urban areas indicated the success of the authorities in the implementation of this program. Organizing training courses for mothers on the immunization program, providing the required facilities and services, monitoring and supervision of vaccination and also considering the immunization status of foreign children seem to be essential in maintaining and improving the existing status.