جلوه‌هاي نور و رنگ در كشفيات عرفاني و تحليلات روان‌شناختي

Manifestations of Light and Color in Mystical Intuitions and Psychological Analyses

پديدارشناسي رنگ‌ها در عرفان اسلامي مورد بررسي قرار گرفته است؛ از جمله در ميان نظريات برخي از عرفا به ذكر مسايل سير و سلوك با استفاده از تمثيلات رنگي پرداخته شده است. در كشف و شهود عرفا رنگ‌ها عرض نيستند بلكه نمايانگر باطني معنا هستند و شاخصي مي‌شوند براي محك زدن رتبه معنوي عارف و اينكه عارف در چه مقام عرفاني قرار گرفته است. انواع عبادات و اذكاري كه عرفا انجام مي‌دهند هر يك را نوري است كه تابش اين انوار در ابتدا به صورت برقي مي‌باشد كه آسمان دل را روشن مي‌كند و زود خاموش مي‌شود. سهروردي اين برق‌ها را طالع و لوايح خوانده است. در حكمت و عرفان درباره نخستين انواري كه از عالم قدس بر روان سالك مي‌تابد بحث مي‌شود. از طرفي در روان-شناسي رنگ‌ها درباره اثرات روحي و رواني رنگ‌ها به‌عنوان جلوه هاي مختلف نور، بحث شده است. بررسي تطبيقي و تحليلي دستاوردهاي اين دو حوزه معرفتي پيرامون رنگ و نور، قلمروهاي تازه اي را فراروي انسان قرار مي‌دهد.

In the present study phenomenology of colors in Islamic mysticism has been used, which includes the viewpoints of some of the mystics about wayfaring through giving some examples from colors. In the intuition of mystics, colors are not accidents, rather are reflection of inner meaning and become an index for measuring the degree of spirituality of the mystic. Different kinds of worship and chanting of the mystic have their own lights which are in the form of radiation from the celestial world that illuminate hearts in the beginning but extinguishes quickly. Sohravardi calls these lights illuminator. Mysticism and Islamic philosophy discuss the first rays that radiate from the celestial world onto the heart of the wayfarer. At the same time psychology too discusses the spiritual and psychological effects of colors as manifestations of different lights. A comparative study of the achievements of these two disciplines in the field of color and light would open new vistas in front of researchers.