نظريه‌اي نوين در معناي ظاهر و تنزيل قرآن

A New Theory on the Literal Meaning and Revelation of the Qurān

يكي از مباحث مهم علوم قرآن كه ريشه در روايات پيامبر و اهل بيت: دارد، بحث ظاهر و باطن قرآن است. تاكنون محققان زيادي به بحث درباره مقصود از باطن و تاويل قرآن و معرفي معيارهايي براي شناخت ظاهر قرآن از باطنش روي آورده اند. معمولاً محققان براي تنزيل و ظاهر قرآن، معاني روشن و تحت‌اللفظي قرآن، چيزهايي كه قرآن درباره آن نازل شده، تفسير و شان نزول، تطبيق آيات قرآن بر مصاديق طبيعي و معاني ديگري نزديك به اينها برداشت كرده اند. تدوين آثار فراوان درباره باطن قرآن حكايتگر دشواري بحث در اين موضوع است. مقاله حاضر برخلاف رويه متداول ميان محققان، تلاش كرده است از طريق بحث درباره مفهوم ظاهر و تنزيل قرآن، به حل مساله تمايز ميان معاني ظاهري و باطني قرآن بپردازد. رهاورد اين بحث اين است كه هر معنايي كه نخستين مخاطبان پيامبر از آيات شريفه دريافت كرده و در ذهنشان نقش مي بست، ظاهر و تنزيل قرآن بوده و هر معناي ديگري كه وراي آن فضاي نزول و فهم مخاطبان اولي از آيات قرآن دريافت شود، خواه در زمان رسول خدا6 يا بعد از آن، باطن و تاويل قرآن خواهد بود. بي شك سياق و فضاي نزول، مهم‌ترين قراين آگاهي از معناي ظاهر و تنزيل قرآن است.