نقدي بر پژوهش‌هاي اقتصادي در ايران: رهيافت نظريه سه جهان پوپر

Critical Considerations on Economic Research in Iran: A Popperʹʹs Three World Theory Approach

هدف اين مقاله ارزيابي نقادانه محتواي مقالات اقتصادي در ايران است. براي دستيابي به اين هدف، 1285 مقاله علمي- پژوهشي گردآوري و بر مبناي طبقه‌بندي مجله ادبيات اقتصادي ساماندهي شده‌اند. تحليل‌هاي آماري نشان مي‌دهد 96 درصد مقالات، با عنوان "كاربردي" و 99 درصد با "روش علي"و با بهره‌گيري از مدل‌هاي اقتصادسنجي در محورهاي "اقتصاد كلان و پولي"، "اقتصاد بين الملل"، "اقتصاد مالي" و "اقتصاد كشاورزي و محيط زيست" نوشته شده‌اند. براي نقد مقالات از نظريه "سه جهان" و تفكر نقادي پوپر بهره‌برداري شد. يافته‌ها نشان مي‌دهد گستره تحقيقات اقتصادي در ايران محدود است. به نظر مي‌رسد "جهان 2" و "جهان 3" محققان (به تعبير پوپر) از غناي لازم برخوردار نبوده و به همين علت اثرگذاري دانش‌آموختگان اقتصادي در "جهان 1" نيز اندك است. از اهم دلايل كاستي پژوهش‌ها مي‌توان به مسيله محور نبودن، صورت‌بندي افراطي رياضي، نا آشنايي با ساير علوم اجتماعي و نبود تفكر نقادانه اشاره كرد. براي سودمندي بيشتر دانش اقتصاد آشتي دادن «حقايق آشكار شده» و «نظريات ناسازگار» ضروري است. طرح ديدگاه‌هاي متنوع معرفتي، ترويج تفكر نقادانه، آشنايي با معرفت‌هاي نوع دوم و رشته‌هاي علوم اجتماعي از عوامل گسترش علوم اقتصادي است كه اين علم را در حل مسايل جامعه تواناتر مي كند.

This paper evaluates critically the economic articles in Iran. In order To achieve this objective, we collected 1285 articles and organized on the basis of Journal of Economic Literature (JEL) classification. Statistical analysis clearly shows that 96% of papers are applied research and 99 percent use of econometric models based on causality method in the topics of "macroeconomic and monetary", "International Economics", "financial economics" and "Agriculture and the environment". The findings based on the analysis and implementation of the Three Worlds theory and Popperʹs Critical Thinking clearly indicate that the economic research economic range is limited due to the poverty of the world 2 and 3. Due to poverty "ecology of knowledge" World 2 and 3, the impact of economic graduates in the first world isn’t remarkable, the main reasons are the papers aren’t problem-oriented; mathematical formulation is target and conceptual analysis isn’t priority; and critical thinking has not place in economic research.