منصب معونت در شهرهاي دوره آل‌بويه

Mounat Position in Urban Regions during Al-Buyeh Dynasty

هدف از این پژوهش بررسی روند دگرگونی معنایی و كاركردی منصب معونت از 321 تا 448 هجری قمری است. در این تحقیق به تأثیرات «ساختار سیاسی دولت آل ‌بویه» و «تحولات درونی شهرها» بر نمود بیش‌ از ‌پیش منصب «معونت» در جامعۀ شهری آل ‌بویه پرداخته می‌شود. روش انجام این پژوهش بر نظریۀ‌ «نقش» و «كاركرد» گیدنز در حوزۀ علوم اجتماعی استوار است. بر این اساس، با توجه به منابع مكتوب، داده‌های منابع گردآوری و پس از آن با صورت‌بندی مبانی نظری، ضمن توصیف وضعیت «معونت»، داده‌های به ‌دست ‌آمده ارزیابی شده است. یافته‌های پژوهش گویای آن است كه اهمیت ‌یافتن منصب معونت، به‌مثابۀ بازوی نظامی و مجری قانون در شهرها، نشان‌دهندۀ بهره‌گیری هوش‌مندانۀ امرای آل‌ بویه از تغییرات اجتماعی (شكل‌گیری فرهنگ غیردینی)، و رضایت ‌نداشتن رعایای شهری از نهاد شرطه، و با هدف تسلط بر بغداد و دستگاه خلافت عباسی بوده است.

The purpose of this study is to investigate the evolutionary trend of changes in the meaning and functionality of Mounat position during 321-448 A.H. In the present study, the effects of “Al-Buyeh political system” and “interior urban developments” on the “Mounat position” in the urban society of Al-Buyeh were studied. The research methodology was descriptive-analytic and based on Giddens’ssocial theory of functionality. Accordingly, a proper archive was prepared based on available written documents. Having formed the theoretical fundamentals, the status of “Mounat” was described while assessing the collected data. The research findings reveal that Mounat position played a crucially important role as the military and magisterial power. This represents the clever employment of Al-Buyeh of social changes of the time (formation of non-religious culture). In addition, the dissatisfaction of urban people with constabularies and tendency to dominate Baghdad and the Abbasid administration can be seen as another reason for better acceptance of Mounat position.