اصل تفكيك مقام تعقيب از مقام تحقيق در حقوق ايران

The Principle of Separation of Prosecutor Apart from Investigating Judge

نوشتار حاضر به بررسي ميزان پايبندي آيين دادرسي كيفري ايران به اصل تفكيك مقام‌ تعقيب از مقام تحقيق پرداخته است. در قانون آيين دادرسي كيفري (1392)، واگذاري انجام تحقيقات و اقدامات تعقيبي به ترتيب به بازپرس و دادستان، مبين پذيرش تفكيك مقام تعقيب از مقام تحقيق است كه از يك سو به استقلال مقام تحقيق در انجام تحقيقات و از سوي ديگر به عدم مداخله او در تعقيب اشاره دارد. با اين حال مقصود از تفكيك مقام تعقيب از مقام تحقيق، تفكيك و استقلال مطلق نمي باشد؛ نظارت و ارايه تعليمات لازم و تقاضاي رفع نقص را نبايد مغاير با اصل تفكيك مقام تعقيب از مقام تحقيق دانست. همچنين در برخي موارد استثنايي، ضرورت و فوريت مي طلبد كه اين اصل مورد استثنا قرار گيرد. گام مثبت قانون آيين دادرسي كيفري آن است كه انجام تحقيقات توسط دادستان منوط به كمبود بازپرس شده است. همچنين تصريح به مواردي نظير عدم امكان استرداد پرونده ارجاع شده به بازپرس و لزوم ارجاع در صورتي كه بازپرس تحقيقات را راساً شروع نمايد از ديگر تغييرات مثبت اين قانون است. تغييرات قانون مذكور، آيين دادرسي كيفري ايران را با اصل تفكيك مقام تعقيب از مقام تحقيق هماهنگ تر نموده است؛ ليكن مواردي از نقض اين اصل در قانون مشاهده مي شود و نمي توان گفت تفكيك مقام تعقيب از مقام تحقيق به طور كامل مورد پذيرش قرار گرفته است؛ براي نمونه، اينكه در جرايم منافي عفت، پرونده به طور مستقيم در دادگاه مطرح مي شود به معناي نقض تفكيك مقام تعقيب از مقام تحقيق است.

This essay considers the principle of separation of prosecutor from investigating judge in criminal procedure.in Iranian penal code 2013/1392, assignment of investigating official apart from prosecutor indicates accepting the principal. This refers to the independence of investigating official in his duties and non-interference of him in prosecution. However the purpose of separation is not absolute. Administering and necessary teaching and request completion of investigation is not contrary to the principle. Moreover in some exceptional cases, the principle can be excluded necessarily and immediately. Positive step of penal procedure is that investigating by prosecutor is subjected to shortage of investigating official. In addition to, the other favorable changes are explicit expression in cases such as impossibility to returning the case referred to the investigating judge, the need for referring in exceptional circumstances that the investigating judge starts the investigation directly. However some cases of violation of this principle can be found in law of Iran. For example, it canʹt be said the principle is being observed when unchaste behavior is raised directly in the court.