تعيين مقدار كلر آب‌هاي زيرزميني با استفاده از هدايت‌الكتريكي با روش‌هاي زمين‌آمار ( مطالعه موردي چاه‌هاي آب شرب مشهد )

اطلاع از غلظت كلر در آب‌هاي زيرزميني براي مصارف شرب و كشاورزي مهم است. اگر غلظت اين عنصر در آب بيش از حد باشد مي‌تواند باعث بروز مشكلاتي براي انسان و مسموميت براي گياه شود. اندازه‌گيري كلر در آب‌هاي زيرزميني در سطح وسيع پر هزينه و وقت‌گير است‏، بنابراين دست‌يابي به روشي آسان و كم ‌هزينه‌تر داراي اهميت ويژه‌اي است. روش‌هاي زمين آمار بر پايه متغيرهاي مكاني استوارند. تغييرات اين دسته از متغيرها از نقطه‌اي به نقطه ديگر داراي پيوستگي مشخصي است. اين پژوهش به منظور ارزيابي توانايي روش‌هاي زمين آمار در تخمين كلر با استفاده از متغير كمكي هدايت‌الكتريكي در آب‌هاي زيرزميني محدوده شهر مشهد و اطراف آن انجام شد. براي اين منظور از 276 حلقه چاه عميق منطقه نمونه برداري شد و پارامترهاي هدايت الكتريكي و كلر اندازه‌گيري شدند. داده‌ها با نرم‌‌افزار جي اس پلاس ( GS+ ) تجزيه و تحليل شدند. براي بررسي همبستگي مكاني داده‌ها واريوگرام‌هاي تجربي هر متغير و واريوگرام متقابل آن‌ها محاسبه و ترسيم شدند. نتايج نشان داد پيوستگي خوبي بين پارامترهاي اندازه‌گيري شده وجود دارد. ضريب همبستگي دو متغير براساس واريوگرام متقابل آن ها، 91/. محاسبه شد. براي هدايت‌الكتريكي مدل كروي و براي كلر مدل گوسين بر مبناي حداقل مقدار RSS به عنوان مناسب‌ترين مدل برازش داده شد. براي مقايسه روش هاي تخمين، از روش ريشه دوم ميانگين مربع خطاها (RMSE) و نمودار پراكنش مقادير مشاهده‌اي و برآوردي استفاده ‌شد. روش هاي زمين آمار مقادير كلر را با دقت بيشتري نسبت به روش‌هاي IDW و NDW برآورد نمودند.