آينده پژوهي به روش سناريونويسي تكويني، چارچوبي براي پيوند علم و تجربه، مطالعه موردي: نظام شهري استان زنجان

سناريونگاري روشي موثر و كارآمد براي آينده نگاري است. طي سال هاي اخير پژوهش هاي فراواني در مورد روش هاي سناريونويسي انجام شده است و موفقيت هاي چشمگيري در چارچوب هاي روش شناختي آن به دست آمده است. هدف اصلي توسعه ي سناريوها برانگيختن انديشه درباره ي رخدادهاي ممكن، پيش فرض هاي مرتبط با اين رخدادها، فرصت ها و تهديدهاي ممكن و روش هاي اقدام است. سناريوسازان از طريق فرايندهاي گروهي و مشاركتي، مجموعه داستان هايي درباره ي آينده ي درازمدت مي آفرينند. با توجه به اينكه يكي از چالش هاي اساسي تهيه ي سناريوها يكپارچه كردن دانش بازيگران علمي و بازيگران اجرايي براي درك بهتر تعاملات پيچيده بين عوامل تاثيرگذار در يك منطقه است، هدف پژوهش حاضر معرفي قالبي براي يكپارچه كردن دانش به منظور تهيه ي سناريوهاي منطقه اي است كه نيازمند مشاركت و همكاري بازيگران نامتجانسي از جامعه ي علمي و بخش اجرايي است. در اين پژوهش سناريوهاي آينده نظام شهري استان زنجان با استفاده از روش سناريونگاري تكويني شناسايي شده است كه در نهايت به تدوين چهار سناريوي باورپذير منجر شده است. روش به كار گرفته شده براي تحليل داده ها شيوه ي تحليل تاثيرات متقابل است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد موقعيت جغرافيايي استان و شبكه ها و زيرساخت هاي حمل ونقل و انرژي، اثرگذارترين عوامل در شكل گيري دگرگوني هاي نظام شهري استان زنجان هستند. بررسي عوامل موثر در آينده نظام شهري استان نشان داد كه هيچ عاملي در حالت انفعال كامل قرار ندارد و حتي تاثيرپذيرترين عوامل نيز تاثيرگذاري بالايي بر آينده نظام شهري استان دارند.