بررسي تاثير آموزش مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي بر تبعيت از رژيم دارويي در بيماران مبتلا به ديابت

Evaluation of the Effects of Education Based on Health Belief Model on Medication Adherence in Diabetic Patients

مقدمه: بيماري ديابت يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي ناشي از اختلالات متابوليسمي است. مطالعهي حاضر با هدف تعيين تاثير آموزش براساس الگوي اعتقاد بهداشتي بر تبعيت از رژيم دارويي در بيماران مبتلا به ديابت شهر اراك در سال 1393 انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر مطالعه‌ا‌ي نيمه تجربي از نوع پيش و پس آزمون بود كه در آن 130 نفر از بيماران مبتلا به ديابت شهر اراك به روش نمونهگيري در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه (65 نفر گروه مداخله و 65 نفر گروه شاهد) قرار گرفتند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسش‌نامه‌ي محقق ساخته‌اي بود كه روايي و پايايي آن مورد تاييد قرار گرفت. قبل از آموزش، پرسش‌نامه براي اعضاي هر دو گروه تكميل شد. سپس به گروه مداخله در طي يك ماه، 4 جلسه آموزش داده شد. 3 ماه پس از مداخله‌ي آموزشي، هر دو گروه مداخله و شاهد پرسش‌نامه را تكميل و با استفاده از آزمون‌هاي t زوجي و t مستقل و نرم‌افزارSPSS 20 تحليل شدند. يافته‌ها: سه ماه پس از مداخله‌ي آموزشي، سازههاي حساسيت درك شده، منافع درك شده، خودكارآمدي، راهنماي عمل داخلي و خارجي و عملكرد در زمينهي تبعيت از رژيم دارويي افزايش معني‌داري با پيش از مداخله داشتند (05/0p < )، در حالي كه سازه‌هاي موانع درك شده و شدت درك شده اختلاف معني‌داري با پيش از مداخله نداشتند (05/0p > ). نتيجه‌گيري: با آموزش بيماران مبتلا به ديابت مي‌توان مهارت‌هاي آنان را در زمينه‌ي تبعيت از رژيم دارويي را افزايش داد كه اين امر در سلامت بيماران موثر خواهد بود.

Introduction: Diabetes mellitus is the most common metabolic disorder. This study, conducted in Arak in 2014, aimed to determine the effects of education, based on a health belief model on the adherence to medication among patients with diabetes. Materials and Methods: For this research, a quasi-experimental study, with a before and after design was used for which 130 patients with diabetes of Arak were selected by sampling method and randomly assigned to two groups (65 cases and 65 controls). The data collection tool used was a questionnaire, the validity and reliability of which had been confirmed. Before the training, the questionnaire was completed for both groups. The intervention group received 4 sessions for one month. Three months after the intervention, both case and control groups completed questionnaires and data were analyzed using the appropriate tests. Results: Three months after the educational intervention, perceived susceptibility, perceived benefits, self-efficacy, internal and external guidelines and performance in the field of medication adherence were all significantly increased with pre-intervention (p < 0.05) while the structures, perceived barriers and perceived severity, did not differ significantly to before intervention status (p > 0.05). Conclusion: Teaching diabetic patients skills in the context of medication adherence can raise their compliance with medication beneficially affect their health.