ارتباط پهناي حلقه رويش و ويژگي‌هاي آوندي در توسكاي قشلاقي (Alnus glutinosa)

Inter-relations between tree-ring width and vessel features in black alder (Alnus glutinosa)

بررسی تغییرات درون درختی پهنای حلقه‌های رویشی و ویژگی‌های آوندی از دیرباز مورد توجه پژوهشگران علوم چوب، اقلیم‌شناسان درختی و فیزیولوژیست‌های گیاهی بوده است. با این حال ارتباط درونی و تاثیرپذیری متقابل این ویژگی‌ها از یكدیگر كمتر مورد توجه قرار گرفته است. پرسش اصلی این است كه آیا الگوی ارتباط بین ویژگی‌های آوندی با هم و با پهنای حلقه رویش در همه پهن‌برگان و رویشگاه‌ها یكسان است؟ و یا ممكن است حتی یك گونه در رویشگاه‌های مختلف، استراتژی‌های متفاوتی برای واكنش به محیط خارجی اتخاذ كند؟ برای پاسخ به این پرسش‌‌ها، دو منطقه با ریزاقلیم كاملاً متفاوت (خشك و لب‌شور) از اطراف شهرستان آستارا بعنوان دو رویشگاه متفاوت گونه توسكا قشلاقی (Alnus glutinosa) انتخاب شدند. از هر رویشگاه تعدادی درخت انتخاب و از آنها دیسك یا مغزی تهیه شد. پس از آماده‌سازی‌های اولیه، با استفاده از میكروتوم از از این نمونه‌ها، مقاطع عرضی از پوست به مغز تهیه شدپس از اسكن مقاطع عرضی، با استفاده از نرم افزار ویرایش تصویر، پهنای حلقه رویشی TRW)) ، میانگین اندازه آوندها (AVLA)، تعداد آوند در واحد سطح (VF) و تخلخل حلقه (Porosity) در 20 حلقه رویشی آخر هر درخت اندازه‌گیری شدند. ارتباط درونی این ویژگی‌ها با هم به تفكیك هر رویشگاه با استفاده از آزمون‌های مختلف آماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند كه ارتباط درونی و متقابل بین ویژگی‌های آوندی و پهنای حلقه رویش در دو رویشگاه مشابه بود. بطورخلاصه، می‌توان گفت كه فارغ از نوع رویشگاه و تغییرات آب و هوایی، هرگاه پهنای حلقه‌های رویشی درختان توسكا افزایش یابد، تعداد آوند در واحد سطح حلقه كمتر خواهد شد و این دو ویژگی آناتومی تحت كنترل یك نوع مولفه قرار دارند ولی AVLA متاثر از مولفه متفاوتی بوده و به پهنای حلقه رویشی درخت وابسته نیست.

From a long time ago, researchers in the fields of wood science, dendroclimatology and tree physiology were interested in variation of tree-ring width and vessel features within a tree. However, mutual relationship and interplay between these anatomical features were less studied. In this regard, the main question is whether the pattern of adjustment in wood anatomical traits (tree-ring width and vessel features) is similar in all hardwoods and in every site? Or may the same species chose different strategies in different sites? To answer these questions, two growing sites of black alder (Alnus glutinosa) with completely different micro-climates (dry and brackish) were selected near Astara city. In each site, a few trees were selected, cut or cored. After preliminary treatments, wood cross sections were prepared from the bark to the pith of each tree. These sections were scanned and by using an image analysis software, tree-ring width (TRW), average vessel lumen area (AVLA), number of vessel in the unite of an area (VF), and the porosity (Porosity) of a tree ring were measured in the last 20 annual rings of each tree. To study the inter-relations between variables at each site, they were analyzed using different statistical tests. The results showed that the inter- and mutual-relations between tree-ring width and vessel features were similar in tow studied sites. In brief, it can be concluded that regardless of site and climatic condition, in alder trees, wider tree rings leads to fewer vessels and these two anatomical traits are controlled by the same component but AVLA is affected by a different component and is not associated with the tree-ring width.