چرخه زندگي، خسارت و كنترل شب‏ پره‌ جوانه‌خوار پسته Telphusa pistaciae (Lepidoptera: Gelechiidae)

Life cycle, damage and control of the pistachio bud-borer moth Telphusa pistaciae (Lepidoptera: Gelechiidae)

چرخه زندگي و نحوه خسارت آفت شب ‏پره ‏ي جوانه خوار پسته Telphusa pistaciae در شرايط طبيعت در دوره زماني 1389-1391 در سيرجان بررسي گرديد. نتايج اين تحقيق نشان داد، حشرات كامل از 10 ارديبهشت ظاهر مي شوند و تخم گذاري در ابتداي دهه ي سوم ارديبهشت شروع مي شود. لارو سن اول بلافاصله پس از خروج از تخم، به زير اپيدرم رويي برگچه نفوذ و با ايجاد دالاني كوتاه و پيچ‏دار به-مدت حدود 4 ماه، از بافت پارانشيم ‏تغذيه مي‏كند. از دهه‏ ي سوم شهريور، لارو سن دوم ظاهر مي‏شود و وارد جوانه مي‏شود. از اواسط اسفند، لارو شروع به تغذيه از بافت داخل جوانه مي كند و به جوانه هاي زايشي و رويشي شديداً صدمه مي زند. لاروها از اوايل ارديبهشت شفيره مي‏شوند. دوره ظهور حشرات كامل و تخم گذاري حدود 40 روز ادامه مي يابد. اين حشره يك نسل در سال دارد. لارو در طول دوره رشد، از دو بافت متفاوت گياه ميزبان تغذيه مي كند. صدمه لارو به جوانه ها موجب خسارت شديد به محصول سال بعد و همچنين رشد رويشي درختان مي گردد. براساس بررسي‏ هاي صحرايي، كنترل شيميايي اين آفت در دهه ‏ي سوم خرداد عليه لاروهاي سن اول موثر است.

The life cycle of the pistachio bud-borer moth, Telphusa pistaciae Sattler, was monitored on pistachio trees in a cultivated plantation in Sirjan, southern Iran, through 2010–2012. It was found that the adult moths appeared in nature from early May and egg laying was started around 10 May. The first-instar larvae bore directly through the upper epidermis, producing a short and twisting galleries. It feds on the parenchyma for 4 months. The second instar larvae appeared around 20 September and dispersed out of the galleries and penetrated into buds. The 2nd instar larvae overwinter inside the buds, and then become active from Early March, when fed on buds’ internal tissues. The larvae attack any available buds consecutively. The pupation occurred around 20 May and the adult emergence and egg laying were also lasted about 40 days. The life cycle of this moth completed through a year. It was observed that the larvae cause severe damage into the both flower and vegetative buds, resulting yield loss and trees weakness. Based on the field survey, carefully timed chemical sprays can cause high mortality to the first-instar larvae in second half of June.