بررسي انتقادي سينماي روستايي پس از انقلاب اسلامي در ايران

در اين مقاله سعي شده تا با رويكردي كليت نگر، موضوعاتي همچون جامعه ي روستايي، سينماي روستايي، تغييرات سياست هاي حاكميتي و اقتصاد سياسي دولت هاي گوناگون پس از انقلاب اسلامي سال 1357، در تقابل با يكديگر قرار گرفته و ارتباطات مختلف و متداخل آنها، با استفاده از مجموعه نظريات انتقادي مورد بررسي قرار گيرد. ما در اين تحقيق با تقسيم بندي ادوار گوناگون بازه زماني مورد بحث و انتخاب نمونه اي سي عددي از فيلم هاي روستايي سينماي ايران با استفاده از روش نمونه گيري متناسب با حجم، متوجه شديم كه سينماي روستايي در مقطع ده ساله ي تثبيت حاكميت انقلابي و جنگ با عراق داراي بيشترين ميزان واقع نمايي، پايبندي به واقعيت زندگي روزمره و نقد اجتماعي بوده و كمترين ميزان مظاهر صنعت فرهنگ سازي (نظير كليشه ها يا طبيعت زدگي) را نسبت به دوره هاي بعد داراست. در مقطع سازندگي به خاطر سياست هاي تعديل ساختاري و همچنين ساخت سياسي جامعه در اين دوران، فيلم ها اكثراً تبليغي و ايدئولوژيك بوده و مظاهر سينماي گيشه پسند و همچنين جشنواره اي در فيلم هاي روستايي نمود بيشتري مي يابند. در مقطع اصلاحات، غير از موارد ايجاد نگرش هاي تازه و نقدهاي نه چندان عميق اجتماعي، مناسبات سينماي روستايي مانند دوران قبل بوده و فيلم هاي جشنواره پسند روستايي با رويكردي طبيعت زده نمود زيادي پيدا مي كنند. در دوره ي بازآفريني گفتمان انقلابي از سال 1384 به بعد نيز، فيلم هاي شبه دولتي و ايدئولوژيك با ساختاري مشابه با فيلم هاي جشنواره پسند و با تاكيد بر طبيعت گرايي و مذهبي گري عرفاني (در تقابل با مذهبي گري متعارف و سنتي) و همچنين كليشه هايي مانند كليشه ي كودك يا عقب مانده ي ذهني، عملاً براي واقعيت اجتماعي روستا، اهميت زيادي قائل نمي شوند.