پيوستگي نبوت و سياست در فلسفه سياسي ابن سينا

The Connection of Prophecy and Politics in Ibn Sinaʹs Political Philosophy

از دیرباز اندیشمندان و متفكران مسلمان تحت­تأثیر شرایط و گرایش­های مختلف، تفاسیر متفاوت و متنوعی را در تبیین و تشریح پیوند میان دین و سیاست عرضه نموده­اند؛ از جمله این متفكران و فلاسفه مسلمان می­توان به ابن­سینا اشاره نمود. بوعلی ضمن حضور در عرصه­های سیاست عملی، تلاش نمود با استفاده از منابع و آموزه­های دینی و برمبنای فلسفه سینایی خود، پیوند میان نبوت و سیاست و ضرورت آن را تبیین نماید. مدعای این مقاله آن است كه ابن­سینا فیلسوفی است كه در منظومه فلسفی خود، به مناسبت بحث از پیامبر و مقام والای وی در راهبری و هدایت انسان­ها به­سوی سعادت، و در راستای سخن از انسان و ضرورت مدیریت زندگی مدنی وی، فلسفه سیاسی خویش را بر پایه اثبات ارتباطی وثیق بین نبوت و سیاست ارائه نموده است. وی با اعتقاد به نقش محوری نبی در مركزیت شریعت و راهبری انسان­ها به­سوی خیر اعلا و سعادت نهایی، نبوت را عنایتی الهی برای سامان بخشیدن به جامعه انسانی از طریق رهبری و هدایت انسان كاملی معرفی می­كند كه حلقه اتصال عالم انسانی با ماوراء الطبیعه است. وی با اعتقاد به ضرورت استمرار و محوریت شریعت در اداره امور مجتمع انسانی، معتقد است كه با ارتحال پیامبر و ختم نبوت، شریعت مرجعیت خود را در مدیریت اجتماعی از دست نمی­دهد. ازاین­رو با طرح بحث خلیفه و امام به­عنوان جانشین نبی در رهبری و زعامت دینی و سیاسی جامعه، همچنان بر محوریت و مركزیت دین و رهبران الهی در امر هدایت انسان­ها و جوامع بشری تأكید می­كند.

Traditionally, Muslim intellectuals influenced by various trends and conditions, have presented a variety of different interpretations to explain the relations between religion and politics. Among these thinkers and Muslim philosophers, we can mention Ibn Sina. While attending the field of practical politics, Bu Ali attempted to make use of the religious teachings and resources and his own philosophy, to explain the connection between prophecy and politics and to prove its necessity. He is a great philosopher who, in his philosophical system, and on the occasion of discussion about the Prophet and his high position and his sublime role in leading human beings and conducting them into felicity, while managing their civic life, bases his own political philosophy on the assertion of a deep and strong connection between prophecy and politics. Believing in the pivotal role of prophet in the heart of sharia and leadership of humanity towards the supreme good and ultimate happiness, he presents the prophecy as a grace of God to bring order into the human society, via the guidance and leadership of a perfect man who is a chain link connecting humanity with the supernatural.