تعيين سرنوشت در حيات پيشين و رابطه آن با اختيار انسان از ديدگاه علامه طباطبايي و مكتب تفكيك

Allame Tabatabaei and Tafkik School on Determination of Human Destiny in Pre-World Life and Its Relationship with Free Will

سرنوشت از پيش تعيين شده و سعادت و شقاوت ذاتي همواره از سوي معتقدين به مختار بودن انسان رد شده است؛ اما به نظر مي رسد نص يا مدلول برخي روايات (و حتي آيات) به نوعي به تعيين سرنوشت و سعادت و شقاوت انسان ها در عوالمي قبل از دنيا اشاره دارند. چگونگي رفع تضاد ميان جبر ناشي از قبول اين منقولات با اختيار دنيوي انسان، هدف نوشتار حاضر است. اين مقاله از ميان نظرات موجود در اين باب، به مقايسه راي علامه طباطبايي و مكتب تفكيك (با محوريت نظرات مجتبي قزويني، حسنعلي مرواريد و محمدباقر ملكي ميانجي) پرداخته است. اين افراد از سويي به قاعده شيعي «لا جبر و لا تفويض بل امر بين امرين» معتقدند و از سوي ديگر، حيات انسان در عوالمي قبل از دنيا و صحت برخي نصوص و مضامين نقلي مذكور را پذيرفته و توضيحاتي درخصوص تعيين طينت و سرشت در حيات پيشين دارند. مقابله اين دو ديدگاه، نحوه استفاده ايشان از ساير آموزه هاي ديني براي حل اين تضاد (ظاهري) را روشن مي كند.

Pre-world`s life determination of human destiny, inherent happiness and disaster always has been rejected by those believing in human`s free will. But apparently such a determination is in agreement with some Quranic and traditional texts. In this paper it has been intended to offer an explanation and solution supporting pre-determination and free will both. This paper has compared Allame Tabatabaei and Tafkik school (Mojtaba Qazvini, Hasanali Morvarid, Mohamad Bagher Maleki Mianji`s opinions) in the field. The people of the afore mentioned views have accepted Shi`a opinion, a modest view far from being accepted by the two conflict sides. In other word, they have accepted pre-world`s life determination not contrary to free will. In this way, they have accepted accuracy and validity of the texts and quoted contents they explicated nature in pre-life. Confliction of two opinion clarify their method which they use in religious training to solve this (apparent) contradiction.