تاثير خاكپوش‌هاي پلي‌اتيلني در كاهش عوامل ويروسي مولد موزاييك در كدوييان

Effects of polyethylene mulches in reducing viruses causing mosaic in outdoor cucurbit

خاكپوش‌هاي پلي‌اتيلني طي ساليان اخير براي كشت‌هاي سبزي و صيفي و با اهداف مختلفي توسعه يافته است. به‌منظور بررسي اثر خاكپوش‌هاي رنگي بر دور نمودن شته‌هاي ناقل، سرعت رشد بوته‌ها و كاهش آلودگي‌هاي ويروسي در محصول طالبي، اين تحقيق طي سه سال در ايستگاه تحقيقات كشاورزي كبوتر آباد اصفهان اجرا گرديد. آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار و با شش تيمار شامل خاكپوش‌هاي مشكي با نوار آلومينيومي، آلومينيومي، شفاف، قرمز، مشكي و بدون خاكپوش (شاهد) بود. تراكم جمعيت شته‌هاي ناقل توسط تله‌هاي تشتكي زردرنگ حاوي آب به‌طور هفتگي بررسي و جمعيت آن‌ها در هر تيمار ثبت گرديد. سرعت رشد بوته‌ها و درصد آلودگي‌ بوته‌ها به ويروس‌هاي شايع منطقه شامل موزاييك خيار (CMV)، موزاييك هندوانه (WMV-2) و موزاييك زرد كدو (ZYMV) در هر تيمار تا مرحله گل و ميوه‌دهي تعيين شد. نتايج نشان داد كه خاكپوش‌هاي آلومينيومي و مشكي با نوار آلومينيومي، در دور كردن شته‌ها بسيار موثر و اختلاف معني‌داري با ساير خاكپوش‌ها داشتند. از نظر درصد آلودگي به مجموع ويروس‌ها تيمارها در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل خاكپوش مشكي با نوار آلومينيومي و خاكپوش آلومينيومي با كمترين آلودگي (به ترتيب 22/12 و 69/10)، گروه دوم شامل خاكپوش‌هاي شفاف، قرمز و مشكي (به ترتيب 17/24، 54/24 و 43/28) و گروه سوم شامل تيمار شاهد با حداكثر آلودگي (82/38) بود. براي CMV، WMV-2 و ZYMVحداكثر درصد آلودگي در تيمار شاهد (به ترتيب 28/11، 54/20 و 42/22) و حداقل درصد آلودگي در تيمار خاكپوش مشكي با نوار آلومينيومي (به ترتيب 00/7، 01/7 و 77/7) بود. حداكثر ميانگين سه‌ساله تراكم جمعيت شته‌هاي ناقل مربوط به تيمار شاهد (42/522) و حداقل آن مربوط به خاكپوش مشكي با نوار آلومينيومي (92/141) بود. بوته‌ها در تيمارهاي داراي خاكپوش‌ نسبت به تيمار شاهد بدون خاكپوش7 روز زودتر به 50 درصد سبز شدن و 10 روز زودتر به مرحله گلدهي رسيدند. بدين ترتيب مشخص شد كه علاوه بر اثر بازتاب نور خورشيد در دور كردن شته‌هاي ناقل، افزايش سرعت رشد بوته‌ها نيز در كاهش آلودگي‌هاي ويروسي نقش داشته است.

Polyethylene mulches have been recently used widely for different reasons in vegetable culturing. To evaluate the effects of colored mulches on the repelling vector aphids, plant growth rate and reducing viral diseases, the experiment was conducted in Kaboutar-Abad agricultural research station (Isfahan, Iran). The study was conducted in a randomized complete block design with 4 replications and 6 treatments (black with aluminum strip (B+A), aluminum (A), transparent (T), red (R), black (B) and control (c) or without mulch). Population density of vector aphids was recorded by yellow water trap in weekly intervals. Plant growth rate and infection percentage to prevalent viruses (CMV, WMV-2 and ZYMV) were determined till flowering and fruiting stage. Results showed that treatments of A and B+A repel vector aphids effectively and had significant differences with other mulches. For percentage infection to total viruses, treatments were placed in three groups. First group had the lowest infection including mulches of A and B+A (12.22 and 10.69, respectively), second group included mulches of T, R and B (24.17, 24.54 and 28.43, respectively) and third group had highest infection included control (38.82). For CMV, WMV-2 and ZYMV, the highest percentage infection belonged to control (11.28, 20.54 and 22.42, respectively) and the lowest percentage infection belonged to B+A (7.00, 7.01 and 7.77, respectively). The highest 3-year mean of vector aphids density was in control (522.42) and the lowest one was in B+A (141.92). Plants in mulched treatments, compared to control, reached 7 days earlier to 50% sprouting and 10 days earlier to 50% flowering. Therefore, it reveals that in addition to reflecting effects of sunlight which resulted in repelling vector aphids, increasing growth rate of plants also have a role in reducing viral infections.