تحليلي بر وضعيت بيماري ويروسي پيچيدگي برگ زرد گوجه فرنگي

An analysis on the status of Tomato Yellow Leaf Curl disease

بيماري پيچيدگي برگ زرد گوجه‌فرنگي (Tomato Yellow Leaf Curl Disease, TYLCD) براي اولين بار همراه با طغيان جمعيت‌ زيادي از سفيدبالك (Bemisia tabaci) در مزارع گوجه‌فرنگي (Solanum esculentum) دره اردن در اواخـر سـال 1930 ميلادي گزارش و از اوايل دهه 60 ميلادي به يكي از بيماري‌هاي مهم و خسارت‌زا در بسياري از مزارع گوجه‌فرنگي دنيا تبديل گرديد. در طي سه دهه اخير بيماري TYLCD به مشكل جدي توليد گوجه‌فرنگي در بسياري از كشورها در دنيا تبديل گشته است. خسارت ناشي از اين بيماري در برخي از مزارع گوجه‌فرنگي بين ?? تا ??? درصد گزارش شده است. گياهان آلوده داراي ميوه‌هاي كم، ريز و در برخي موارد به دليل ريزش پيش از موعد گل، فاقد ميوه هستند. ماهيت ويروسي TYLCD و ارتباط آن با سفيدبالك (B. tabaci) براي اولين بار در سال 1964 ميلادي اثبات گرديد. سپس ويروس عامل بيماري TYLCD شناسايي و تحت عنوان ويروس پيچيدگي برگ زرد گوجه‌فرنگي (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV) نام‌گذاري و در اواخر دهه هشتاد ميلادي ژنوم آن بطور كامل تعيين توالي گرديد. ويروس TYLCV از تيره ويروس‌هاي دوقلو (Geminiviridae) و از اعضاي جنس بگوموويروس (Begomovirus) است. بيماري TYLCD براي اولين بار در ايران در سال 1372 از برخي مزارع گوجه‌فرنگي استان‌هاي هرمزگان و سيستان و بلوچستان و سپس در فاصله يك دهه از بسياري استان‌هاي كشور از قبيل كرمان، بوشهر، خوزستان، مركزي، اصفهان، تهران، گلستان، مازندران، خراسان رضوي و يزد گزارش و در حال حاضر به يكي از عوامل اصلي كاهش ميـزان محصول گوجه‌فرنگي در ايران تبديل گشته است

Tomato yellow leaf curl disease (TYLCD) was reported firstly in tomato (Solanum esculentum) fields, association with outbreaks of the whitefly Bemisia tabaci, in the late 1930s in Jordan valley. Since 1960s, TYLCD has become the most destructive disease of tomato throughout the world. Tomato crops are severely affected by TYLCD and 93-100% yield losses have been recorded in some cases. Infected tomato plants have a few, small fruits and in some cases, flower abscission resulted to the loss of fruits. The viral nature of the disease agent and its transmission with whitefly was proved in 1964. The disease viral agent was then identified and named tomato yellow leaf curl virus (TYLCV) and its genome sequence was determined in the late 1980s. TYLCV is a member of the genus Begomovirus in the family Geminiviridae, which includes the viruses transmitted by the whitefly B. tabaci. In Iran TYLCD was first detected in tomato fields from two provinces (Hormozgan and Sistan-Baluchestan) in the south, in 1990. Thereafter, during one decade, the disease was reported from many other provinces such as Kerman, Khuzestan, Bushehr, Markazi, Isfahan, Tehran, Golestan, Mazandaran, Yazd and Khorasan-Razavi. TYLCD has now become a major agent of tomato yield reduction in the Iranian tomato fields.