ماهيّت و آثار حقّ دستدارمي

Nature and Effects of Dastarmi

حق دستدارمي يا دستارمي، تاسيسي عرفي است كه اختصاص به مناطق شمال كشور داشته و خصوصاً در مازندران معمول و متداول است و با نام هاي «كارافه» و «تبرتراشي» نيز خوانده مي شود. حق دستدارمي در اين مناطق به عنوان يك عرف مسلّم، پذيرفته شده و معاملات راجع به آن بين مردم رايج است. دستدارمي از حقوق وابسته به اراضي و از تاسيساتي است كه به طور مستقيم، متخّذ از عرف و عادت ناظر بر رابطه حقوقي مالك و زارع در زمين زراعي مي باشد. اين مفهوم عرفي در برخي قوانين به طور صريح يا ضمني مورد شناسايي و تاييد قرار گرفته است و در رويه قضايي نيز آراي متعددي در تاييد آن مي توان يافت. از نظر ماهوي دستدارمي حقي است مالي كه شباهت زيادي با حق كسب يا پيشه يا تجارت در اماكن تجاري دارد.

“Dastarmy” or “Dastdarmi Right” is a common law which is belonged to the Northern region of Iran And particularly has been common in Mazandaran, and is also called “Karafe” and “Tabartarashi”. “Dastdarmy right” is accepted in these areas as a certain norm and transactions relating to it is common between people. “Dastdarmy” is in group of land dependent laws and is directly taken from the norm and custom which controls the relationship of landlord and farmer in agricultural land. This common concept has been recognized and confirmed in some rules explicitly or implicitly, and also there are several votes in Judicial procedure which confirm it. From Material View Dastdarmy is a financial right which is Very similar to the right of business or profession or trade in commercial places.