داروهاي مناسب تجويزنشده در بيماران سالمند بستري در بيمارستا‌ن‌هاي منتخب دانشگاه علوم پزشكي ايران با استفاده از ابزار غربالگري داروهاي مناسب تجويزنشده در افراد سالمند

Study of Inappropriate Medication Prescribed to the Elderly Hospitalized Patients Using the START Screening Tool

اهداف افزایش جمعیت سالمندان تشویشی جهانی است و مراقبت از سلامت و كیفیت زندگی سالمندان بالای 65 سال، از مشكلات عمده امروز و آینده به‌شمار می‌آید. تجویز دارو جزئی اساسی از مراقبت بیماران سالمند و بهینه‌سازی درمان دارویی برای بیماران سالمند مسئله‌ساز است. این امر می‌تواند عوارض جانبی و هزینه‌ها را افزایش دهد. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت داروهای مناسب تجویزنشده در بیماران سالمند60 ساله و بالاتر با استفاده از ابزار غربالگری داروهای مناسب تجویزنشده در افراد سالمند (START) بود كه در بیمارستان‌های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشكی ایران بستری شده بودند.  مواد و روش ها این مطالعه مقطعی در چهار بیمارستان آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشكی ایران به‌منظور بررسی میزان داروهای مناسب تجویزنشده براساس معیار START انجام شد. داده‌های پژوهش حاضر از پرونده 400 بیمار 60 ساله و بالاتر از بخش‌های بستری مشترك (سی.سی.یو، ایی.ان.تی و آی.سی.یو عمومی، ارتوپدی ، جراحی عمومی و داخلی) در طی شش‌ماه (از تیرماه تا آذرماه) سال 1392 جمع‌آوری شد كه به‌صورت تصادفی انتخاب شده بودند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نسخه 18 نرم‌افزار SPSS و نسخه 2013 نرم‌افزار اكسل انجام شد. همچنین برای تعیین ارتباط بین متغیرهای بررسی‌شده آزمون كای اسكوئر، من-ویتنی، ضریب همبستگی اسپیرمن و كلموگروف-اسمیرنف به‌كاررفت.  یافته ها میانگین سن سالمندان مطالعه‌شده 4/73 سال بود. از بین سالمندان بررسی‌شده، بیماری قلبی-عروقی بیشترین درصد (6/21 درصد) و بیماری دیابت كمترین درصد فراوانی (0/3) را در بین بیماری‌های فعلی سالمندان كسب كرده بودند. تعداد كل داروهای تجویزشده 4744 بود كه برای 6/39 درصد از سالمندان حداقل یك داروی مناسب تجویزنشده بود. بیشترین طبقات دارویی مناسب تجویزنشده براساس معیار START به‌ترتیب در بیمارستان‌های غیرآموزشی 7/11 درصد بیس‌فسفوناتس و 3/8 درصد آنتی‌دیابتیك و در بیمارستان‌های آموزشی 3/13 درصد بیس‌فسفوناتس و 4/11 درصد آنتی‌دیابتیك بوده است. میانگین داروی مناسب تجویزنشده رابطه معنی‌داری با طول مدت اقامت بیماران در بیمارستان‌های آموزشی داشته است. تعداد داروهای مناسب تجویزنشده با افزایش تعداد داروهای تجویزشده به‌صورت معنی‌داری افزایش یافته است. نتیجه گیری با توجه به اینكه مسائل مربوط به میزان داروهای مناسب تجویزنشده در میان سالمندان بررسی‌شده می‌تواند جدی باشد؛ بنابراین تجویز داروهای مناسب برای سالمندان از اهمیت زیادی برخودار است. نظارت بر تجویز، نحوه تأمین و مصرف منطقی دارو بسیار حیاتی و اثرگذار است. ازآنجاكه بخشی از بودجه سلامت به دارو تعلق دارد، بیمارستان‌ها می‌تواند با بهره‌گیری از پزشكان شاغل به‌همراه دیدگاه‌های تخصصی مشاوران دارویی و داروسازان بالینی در كاهش این مشكل كارساز باشد.

Objectives Aging population is of global concern and care for the health and quality of life for people over 65 years of major issues and problems of today and the future will be . Medication is an essential component of care for elderly patients, and optimizing the treatment for elderly patients is challenging. The aim of this study was to evaluate the state of appropriate non-prescribed drugs in 60 elderly patients hospitalized in teaching and non-teaching hospitals in the University of Medical Sciences by using screening tool START. Methods & Materials  This cross-sectional study included 400 randomly selected elderly patients of Parts common (CCU, ENT, ICU General, Orthopedics, Surgery General, The Internal) hospitalized within six months (from June to December 2013). The data from the hospital records of the selected patients were collected to determine the appropriate medications prescribed by the criterion START. The data was analyzed using software Excel 2013 and SPSS 18, and the relationship between variables was determined by using the chi-square test, Mann-Whitney, Spearman correlation coefficient, and Kolmogorov-Smirnov test. Results The average age of the elderly patients was 73.4 years. Cardiovascular disease had the largest prevalence (21.6%) and diabetes (3.0) had the lowest prevalence among the elderly patients. The total number of drugs prescribed for patients was 4744; of which, 158 patients (39.6%) were not prescribed with at least one appropriate medication. The most appropriate medications that were not prescribed according to START were related to bisphosphonates category (11.7% vs. 13.3%) and anti-diabetic category (8.3% vs. 11.4%) in non-training and training hospitals.  There was a significant relationship between the average appropriate medication not prescribed and the length of stay of patients in teaching hospitals. The number of appropriate medication not prescribed with the increasing number of prescribed medications has increased significantly. Conclusion Since issues relating to the appropriate medications prescribed among the elderly can be serious, the drugs prescribed for the elderly are very important. Supervising the prescription, supply, and rational use of drugs is very vital and effective and as part of the health budget allocated to the drug. Therefore, hospitals can take advantage of physicians with medical consultants and expert opinions of clinical pharmacists in handling this problem.