رشد جنبه معنايي فعل در كودك فارسي‌زبان: مطالعه طولي

Research Paper: Development of the Semantic Aspect of Verbs in a Persian-Speaking Child: A Longitudinal Study

هدف فراگیری فعل به‌عنوان یكی از اجزای اصلی جمله همواره به‌عنوان یكی از مقوله‌های سؤال‌برانگیز در روند فراگیری زبان محسوب شده است. در این میان یكی از مسائل مهم در فعل‌آموزی، تشخیص معنای فعل با استفاده از سرنخ‌های نحوی و فراگیری جنبه معنایی فعل است. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رشد جنبه معنایی فعل در یك كودك فارسی‌زبان بود. علاوه‌براین همان‌گونه كه در برخی از زبان‌ها گزارش شده است، پاسخ به این پرسش‌ها بود: آیا در فرایند فراگیری فعل و تعبیر معنای فعلِ كودك فارسی‌زبان، سرنخ‌های نحوی نقشی اساسی ایفا می‌كند؟ آیا كودك در تعبیر معنای فعل از قالب نحوی جمله كمك می‌گیرد؟  روش بررسی این پژوهش به‌صورت موردی و طولی روی یك كودك فارسی‌زبان بین سنین 21 تا 45 ماهگی انجام و اطلاعات به‌طورطبیعی و در بافت مكالمات روزمره جمع‌آوری شد. پس از گردآوری داده‌ها كه در طول بیست‌وچهار ماه انجام گرفت، افعال تولید‌شده براساس طبقه‌بندی معنایی افعال در چارچوب دیدگاه لی و نایگلس (2005) در چهار طبقه معنایی افعال حركتی، افعال درونی-ارتباطی، افعال فرایندهای بدنی و افعال خلقت-اجرایی دسته‌بندی شد. چارچوب نظری پژوهش راه‌اندازی نحوی نایگلس (1990 و 2005) بود كه دیدگاهی تعاملی (معنایی-نحوی) محسوب می‌شد. همچنین روش تحلیل داده‌های پژوهش نیز از نوع توصیفی-تحلیلی بود. یافته‌ها یافته‌های حاصل از پژوهش حضور راه‌اندازی نحوی را در روند رشد فعل‌آموزی كودك فارسی‌زبان تأیید می‌كند؛ به این ترتیب كه كودك فارسی‌زبان در دوره سنی 21 تا 45 ماهگی از سرنخ‌های نحوی در تعبیر معنای فعل استفاده می‌كند و قالب نحوی جمله به كودك كمك می‌كند كه معنای فعل را تعبیر كند. از دیگر دستاوردهای این پژوهش، نشان‌دادن سلسله‌مراتب ظهور طبقه معنایی افعال در روند زبان‌آموزی بود؛ به این صورت كه شواهد حاصل از پژوهش نشان داد كه در روند فعل‌آموزی كودك فارسی‌زبان، ابتدا طبقه فعل‌های حركتی ظاهر می‌شود و از بیشترین بسامد رخداد در روند فراگیری فعل برخوردار است. پس‌ازآن فعل‌های فرایندهای بدنی و سپس فعل‌های خلقت-اجرایی و افعال درونی-ارتباطی با بسامد كمتر در این بازه سنی تولید می‌شود. بسامد كم افعال درونی-ارتباطی و نیز درك‌نكردن معنای ضمنی برخی افعال توسط كودك، به‌ویژه در دوره‌های ابتدایی این بازه سنی فعل‌آموزی، نشان می‌دهد كه در آغاز بیشتر پدیده‌های ملموس و غیرانتزاعی در ذهن كودك وجود دارد. به‌عبارت‌دیگر كودك پدیده‌های ملموس و غیرانتزاعی را سریع‌تر یاد می‌گیرد و به‌تدریج با یادگیری واژه‌های ملموس و عینی، ذهن نقشی كودك خودبه‌خود به‌دنبال ویژ‌گی‌های مشترك بین واژه‌های ملموس و انتزاعی می‌گردد و آنها را درمی‌یابد. یكی از مسائل قابل‌توجه در یافته‌های پژوهش حاضر این بود كه هرچه تعامل كودك با محیط اجتماعی بیشتر می‌شود و رشد شناختی كودك افزایش می‌یابد، تولید فعل به‌ویژه فعل‌های خلقت-اجرایی در كودك افزایش می‌یابد. نتیجه‌گیری شواهد به‌دست‌آمده از پژوهش نشان داد كه بسامد روند رشد فعل به‌لحاظ معنایی در كودك فارسی‌زبان مانند كودكان دیگر زبان‌هاست و قالب نحوی جمله در تعبیر معنای فعل به او كمك می‌كند. به‌نظر می‌رسد از این ویژگی می‌توان در تشخیص، ارزیابی و توانبخشی اختلالات گفتار و زبان در روند فراگیری فعل بهره گرفت.

Objective Learning “verb” as one of the main components of sentence, has been always a debatable topics in the process of language learning. One of the important issues in “verb” learning is determining its meaning using syntactic clues and learning its semantic aspects. Therefore, the main objective of this study was to examine the development of the semantic aspect of “verb” in a Persian-speaking child. In addition, with regard to similar reports from different languages, the answers to the following question were sought: Does in the process of learning “verb” and the interpretation of its meaning by a Persian speaking child, syntactic clues play a fundamental role? Does the child get help from the syntactic frame of the sentence to decipher the meaning of the verb?  Materials & Methods This research was a case and longitudinal study conducted on a Persian-speaking child  from 21 to 45 months of his age and data were collected naturally in the context of his everyday conversations. After collecting the data (during 24 months), the created verbs were classified based on semantic classification of Lee and Naigles (2005) in 4 semantic classes of motion, internal-communication, bodily process, and creation-performance verbs. Theoretical framework of the research was syntactic bootstrapping of Naigles (1990, 2005), which was an interactive view (semantic-syntactic). Also, the data analysis method of the research was descriptive-analytic. Results The results of the research confirms the syntactic bootstrapping of the “verb” in the growth process of the “verb” learning in Persian-speaking children. So that the Persian-speaking child in his 21 to 45 months old uses the syntactic clues to interpret the meaning of the verb i.e., the syntactic frame of the sentence helps child to interpret the meaning of the verb. Another finding of this research was the order of emergence of verb semantic classes in the language learning process. Based on the study evidence in the process of verb learning of a Persian-speaking child, at first the motion verbs appear that have the highest frequency of occurrence in the process of learning verbs, then come the bodily process, creation-performance, and internal-communication verbs that are produced the least in this age period. The low frequency of internal-communication verbs and not understanding the implicit meaning of some verbs by the child, especially in the early phase of this age period, shows that at first the child’s mind is occupied more by the objective and tangible phenomenon. In other words, the child learns rapidly objective and concrete phenomenon and gradually the child’s mind by learning the tangible and objective words, automatically extract their common features and learns them. One of the significant finding of this research was that the more the child interacts with the social environment, and his cognitive abilities grows, the more will be his/her production of verbs, especially creation-performance verbs. Conclusion Based on the study evidence, the frequency of verb development with respect to semantic aspect in Persian-speaking child is similar to other children who speak other languages and syntactic frame of the sentence helps him/her to decipher the meaning of the verb. It seems that this feature would help to diagnose, evaluate, and rehabilitate the language and speech disorders in the process of verb learning.