طبقه‌بندي ساختاري گونه‌هاي شعر كوتاه معاصر

Structural Classification of Contemporary Short Poems

كوتاه‌سرايي از جريان‌هاي مهم ادبي دنياي معاصر است. اين جريان در غرب، تحت تاثير هايكوي ژاپني و جنبش كمينه‌گرايي شكل گرفت و به عنوان ژانر ادبي هايكوسرايي شهرت يافت، اما در شعر فارسي با پيشينه‌اي كهن و متفاوت، محدود به يك ساختار و گونه نيست و گونه‌هاي فراواني را در بر مي‌گيرد. در ادبيات ما پيشينه مكتوب و موجود كوتاه‌سرايي به گاهان مي‌رسد، كه هر بند آن‌ براي خود ساختاري كامل و مستقل دارد. از مانويان و دوره ساسانيان و سده‌هاي نخستين هجري نيز شواهدي از كوتاه‌سرايي باقي ماندهاست. به سبب همين پيشينه و گستردگي كوتاه‌سرايي، در توصيف و تعريف و طبقه‌بندي گونه‌هاي آن سازگاري ديده نمي شود. در اين پژوهش ديدگاه‌هاي گوناگون درباره شعر كوتاه بررسي مي-شود. سپس با توجه به ويژگي‌ها و پيشينه، اين طبقه‌بندي براي گونه‌هاي مختلف كوتاه‌سرايي پيشنهاد مي شود: گروه نخست: گونه‌هايي با برخورداري از پيشينه سنتي چون: مفرد، دوبيتي، رباعي و قطعه كوتاه. گروه دوم: گونه هاي نو و بدون پيشينه چون؛ نوخسرواني و سه‌گاني. گروه سوم: فرم‌هاي آزاد چون: طرح، فرانو.

Concise Writing is an important style in contemporary literature. In Western countries, this trend originated from haiku and minimalism, but in Persian poetry it has a long history and various forms. The earliest form can be seen in G?h?n in which each stanza stands by itself. A number of short poems can be traced in Manichean and Sassanid periods as well as in early centuries after Hijrah. This long history and great variety has made it difficult to classify the short poems. This article through explaining different point of views on short poems, introduces a kind of classification that falls into three groups: First, those poems like closed couplet, tetrastich, quatrain, and fragment; Second, the unprecedented poems such as now-khosrav?ni and seh-g?ni; and Third, the poems in free forms like sketches and the unconventionals