قاعده «تصويرپردازي هنري سيّد قطب»، به تفكيك سوره‌هاي مكّي و مدني، با محوريت سوره‌هاي مدّثّر و منافقون

The Rule of “Artistic Imagery” on the Base of the Separately Meccan and Medina Chapters of the Holy Quran (With a Focus on Chapters of “Mudathir” and “Munafiqun”)

دانشمندان علم بلاغت از ديرباز به جنبه‌هاي هنري و آفرينش‌هاي خاص و بديع قرآن توجه داشته و در قالب اشكال گوناگون آن را بيان نموده‌اند. امروز شايد بتوان واژه «تصوير» را جايگزين اين جنبه‌ها كرد، به طوري كه با درك تصاوير قرآني و بدون استفاده از اصطلاحات پيچيده بلاغي مي‌توان راز جاودانگي قرآن و نفوذ آن در اعماق قلب مخاطب را دريافت. تطبيق قاعده تصوير بر سوره‌هاي مكي و مدني به طور جداگانه (در اينجا دو سوره مدثر و منافقون) نتايج درخورِ توجهي به دست مي‌دهد كه پيامد آن توجه دقيق و ژرف آيات قرآن به گونه‌شناسي مخاطب، شرايط مكان و زمان و در نهايت، اثبات معجزه‌بودنِ آن است. آيات مكي در پي استوارسازي انديشه و رسوخ يك عقيده در دل هستند پس بايد با تصاويري بديع و موثر و همراه با لحني كوبنده و تند و صريح باشند. در مقابل، هدفِ آيات مدني تطبيق اين انديشه‌ها در عمل است و براي اين منظور بايد تصاويري را در بر گيرند كه درازدامن و آرامش‌بخش باشند.

Scholars of rhetoric have long been regarding artistic aspects and the specific exquisite creation of, and in a word, beauty of the Quran and have expressed it in different forms. Today, perhaps the word “image” can be replace with all those views so that we can understand the secret of immortality of the Quran and its deep influence in the heart of audience in a simple language and without the use of rhetoric complicated terms. To conform the rule of “image” on the Meccan and medina chapters separately (in this case two chapters Mudathir and Munafiqun) will bring us considerable results that its outcome is the profound and precise attention of the verses of the Quran to the typology of the audience, the situation of place and time and finally proving its being a miracle. Meccan verses seek to establish the thought and in subsequence seek to penetrate a belief at the heart, so its backing must be terms with exquisite, effective and wonderful images with an overwhelming and explicit tone. In contrast, Medina verses seek to influence for pragmatism; fulfilling on the base of that established thought of audience; so, its backing must be terms with images; this time the images are less and with detailed, peaceful and widespread manner. The main objective of the present study is addressing this issue, studying its qualification and finally reaching the conclusion that it was mentioned briefly. Keywords: Image, Artistic imagery, Seyyed Qutb, Munafiqun chapter, Mudathir chapter.