گفتگوي خداوند با جهنّم؛ واقعيت يا تمثيل

God and Hell Talking, Reality or Allegory

طبق گزارش قرآن كريم، بعد از صدور محكوميت مجرمان در قيامت، از جهنّم پرسيده مي‌شود كه آيا باز هم براي سكونت كفار و بيگانگان مكاني باقي است؟ دوزخ پاسخ مي‌دهد: آيا مجرمي باقي مانده است؟ در اين باره سه تفسير ارايه شده است: برخي از مفسران اين آيه شريفه را نوعي تمثيل و بيان زبان حال دانسته‌اند كه خداوند به لسان تكوين از جهنم مي‌پرسد و دوزخ هم به زبان حال پاسخ مي‌گويد. جمع ديگري بر اين باورند كه آخرت سراي حيات و زندگي واقعي است و جهنم هم از حيات و شعوري برخوردار بوده و سخن از پاسخ است. در كنار اين ديدگاه‌ها، اندكي از مفسران در اين باره به حذف مضاف قايل‌اند و مي‌گويند: خطاب خداوند به موكّلان جهنم است و خداوند مي‌خواهد كه از آنان اقرار بگيرد. اين نوشتار پس از بيان مستندات و دلايل هر يك از اين ديدگاه‌ها و بررسي آن‌ها، به اين نتيجه دست يافته است كه بايد ديدگاه دوم را ترجيح داد و به كاركردهاي نظريه اوّل هم پايبند بود زيرا آيه با ايراد اين پرسش و پاسخ مي‌خواهد به اين امر اشاره كند كه قهر و عذاب خداوند از اينكه همه مجرمان را احاطه كند، قاصر نيست و با حقيقي دانستن مفاد آيه هم مي‌شود آنچه را كه مدعيان تمثيلي بودن آيه در پي آن هستند، تامين شود. از اين رو تا زماني كه دليلي متقن و قابل قبول براي روي گرداندن و انصراف از ظاهر آيه به دست نيايد، نبايد از آن رويگردان بود.

According to the Holy Quran, after sentencing the guilty on Day of Judgment, Hell is asked whether it still remains a place to settle infidels and aliens. Hell answers: does it remain any guilty? Three comments have been presented in this case: Some commentators have seen this verse as a kind of metaphor and non-verbal language that God asks from Hell in the language of Genesis and Hell answers in that language; some others believe that the hereafter is the abode of life and a real life and Hell also has of life and intelligence and the problem is the answer. In addition to these ideas, some commentators believe in removing the determining noun in this regard and say that God addresses the clients of Hell and God wants them to admit. Expressing the documents and the reasons of these ideas of and reviewing them, this article has concluded that the second view has to be preferred and must be committed to the functions of the first theory, because the verse with this FAQ wants to point out that surrounding of God’s anger and punishment to all the criminals do not fall short and believing in actuality of the verse also provides the allegorical claims. Therefore, as long as there is not any acceptable and strong reason for disregarding the literary meaning of the verse, it should not be turned away. Keywords: Hell, Dialogue, Figurative language, Symbolic language, Non-verbal language.