ارزيابي جابجايي سلولي شاخص‌هاي كالبدي – اجتماعي در مناطق حاشيه نشين مورد شناسي: حاشيه نشينان شمال شهر تبريز

Assesment of Cell Movements of Physical - Social indicators of Out Skirt Settlements Case Study: Northern Outskirt Settlement Area of Tabriz

گسترش فيزيكي نابسامان و بي‌رويه‌ي شهرها يكي از مشكلات شهر و شهرنشيني جهان سوم در دوران معاصر است؛ به طوري كه طي فرآيندي مداوم، محدوده‌هاي فيزيكي و فضاهاي كالبدي شهر در جهات عمودي و افقي به لحاظ كمي و كيفي رشد مي‌يابد و اگر اين روند سريع و بي‌برنامه باشد، به تركيبي نامتناسب از فضاهاي شهري مشكل‌زا خواهد انجاميد؛ لذا يكي از علل شكل‌گيري اين روند و همچنين يكي از مهمترين پيامدهاي آن، حاشيه نشيني شهري است. اين مناطق از لحاظ شاخص‌هاي كالبدي – اجتماعي در وضعيت نامطلوبي قرار دارند. از اين‌رو هدف اين مقاله ارزيابي روند تغييرات سلولي شاخص‌هاي كالبدي – اجتماعي در مناطق حاشيه‌نشين شمال شهر تبريز مي‌باشد. جامعه آماري اين پژوهش مناطق حاشيه نشين شمال شهر تبريز در سال‌هاي 85-1375 ‌است. روش پژوهش كاربردي از نوع توصيفي، تحليلي و تطبيقي است و براي ارزيابي تغييرات طي بازه زماني 1385-1375 نيز از روش LCM و Crosstab در محيط نرم افزار Edrisi Selva استفاده گرديده است. نتايج پژوهش با استفاده از روش Crosstab حاكي از آن است كه شاخص‌هاي كالبدي – اجتماعي طي اين دوره زماني در سطح مناطق حاشيه‌نشين شمال شهر تبريز ارتقاي كيفي و ك پيدا كرده است و طي اين دوره زماني هر چقدر از حاشيه جغرافيايي به متن شهر نزديك مي‌شويم، كميت و كيفيت شاخص‌ها افزايش ‌مي‌يابد و نشان مي‌دهد كه در اين دوره حركات شاخص‌ها در بلوك‌هاي شهري از حاشيه به متن ارتقا پيدا كرده است.

Chaotic and uncontrolled physical expansion of cities is one of the problems of the city and citizenship of the third world in the modern time , so that, through a continuous process, the physical limits and spaces of the city is growing, in terms of quantity and qualityin both vertical and horizontal directions . Therefore, one of the causes for forming this trend and also one of the most important consequences of it , is the urban outskirting. And if this process is being quick and uncontrolled, will lead to an inappropriate combination of problematic urban spaces .Therefore, one of the most important factors in shaping this trend and also one of the most important consequences of it, is the urban outskirting.These areas, from the view point of physical-social indicators are situated in an undesirable conditions.Therefore, the purpose of this paper is the evaluation of cellular physical - social parametersʹ changes in the marginal areas at the north part of Tabriz city. Thestatistical population is the marginalized areas of the northern part of Tabriz in 1996-2006. The study method is of applied descriptive-analytical and comparative one and to evaluate the changes ranged from 1996 to 2006, LCM and Crosstab method have been used in software environment Edrisi Selva.The study results by Crosstab method suggests that physical - social indicators during this time period at downskirts areas at the northern part of Tabriz city has improved in quality and quantity. During this period, as we close from the geographic downskirts to the city texture, the quantity and quality indicators will increase and shows that in this course , the movement of indicators in urban blocks has improved from the margin to the text part.