كمك به مديريت بحران زلزله با مكان‌يابي مراكز اسكان موقت با استفاده از يك سيستم حامي تصميم‌گيري GIS مبنا (مطالعه موردي: منطقه 8 شهرداري اصفهان)

Using a GIS Based Decision Support System to Aid Earthquake Crisis Management with Site Selection of Temporary Housing Case Study: District 8 of Isfahan Municipality

انتخاب یك مكان مناسب برای اسكان موقت جمعیت آسیب‌دیده به‌وسیله حوادث طبیعی همواره موردتوجه سازمان‌ها و مسئولان مدیریت بحران بوده است. در ایران یافتن یك مكان برای كمك موقت شهروندان معمولاٌ به‌وسیله آژانس‌های كمكی بدون توجه به استانداردها و با توجه به تجربیات فردی بعد از وقوع سانحه انجام می‌شود. واضح است كه انتخاب مكان نامناسب برای اسكان آسیب‌دیدگان به‌مراتب بدتر از مكان اولیه است. در این پژوهش منطقه 8 شهرداری شهر اصفهان بر اساس سه معیار جمعیت، بافت فرسوده و فرهنگ مردم انتخاب‌شده و موردمطالعه قرارگرفته است. بر این اساس در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، پس از مشخص شدن معیارهای مؤثر در امر مكان‌یابی مساكن موقت كه از پیشینه مرتبط با تحقیق و با توجه به محدوده موردمطالعه و اطلاعات و داده‌های قابل‌دسترس گزینش گردید، وزن معیارها با استفاده از ماتریس مقایسات زوجی حاصل از نظرات خبرگان به دست آمده است. داده‌های مرتبط با هر یك از لایه‌های اطلاعاتی به‌وسیله تابع فازی متناسب، فازی گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و نرم‌افزار Arc GIS، لایه‌های تولیدی هر معیار با توجه به وزن مشخص‌شده، با یكدیگر تلفیق‌شده كه خروجی آن نقشه پهنه‌بندی سطح منطقه مورد مطالعه برای اسكان موقت سانحه‌دیدگان است. علاوه بر روش تحلیل سلسله‌مراتبی انتخاب مكان برای اسكان موقت با استفاده از روش‌های تاپسیس و ویكور نیز انجام گردید با توجه به متفاوت بودن رتبه‌بندی در روش‌های به دست آمده، در ابتدا از این سه روش میانگین حسابی گرفته شد. سپس مجددا رتبه‌بندی با روش‌های بردا و كپلند انجام شده و در نهایت برای به دست آوردن رتبه‌بندی نهایی میانگین حسابی دیگری از سه روش فوق گرفته شد. بر اساس تحلیل نتایج به دست آمده از مقایسه روش‌ها مشخص گردید كه روش ویكور بهترین و نزدیك‌ترین روش به رتبه‌بندی نهایی می‌باشد و روش‌های تاپسیس و تحلیل سلسله‌مراتبی در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

Proper Site Selection of effective buildings in rescue (temporary housing) is necessary for long-term welfare of earthquake affected people. To select a suitable for the temporary accommodation of the population affected by natural disasters have always been considered and organization responsible for managing the crisis. Find a place to help citizens usually occurs by temporary help agencies without regard to standards and according to the personal experiences after an accident. Its clear that to choose an inappropriate place to house survivors is worse than the first place. This research proposes a model for appropriate and systematic site selection for temporary shelters, before an earthquake, using a Multi Criteria Decision Making (MADM) and Geographical Information System (GIS). A GIS-based system uses electronic mapping technology in producing interactive multi-layer maps so that queries are set to find optimal solutions for problems. It combines spatial and non-spatial data to construct visualized information that can be easily analyzed by decision makers. In this research, The district 8 of Isfahan municipality have been selected and studied based on three criteria; Population, aging tissue and culture. In this study we identify effective measures to locate temporary housing that has been selected from information relevant to the investigation according to the study area and data accessible. We categorized all the mentioned criteria in five main categories. Safety, The suitability of the land, Community and neighborhood, Availability and population are the main categories. A total of twenty-eight were considered criteria for selecting the suitable location. Based on the analytical methodology after using the criteria, weight matrix of paired comparisons the expert opinions have been obtained. Care centers and the sale of fuel, with the weight of 15.2%, is the most important criterion in this analysis. The remaining criteria have a weight range from 2% to 9.7%. Data associated with each of the layers by the appropriate phase, were fuzzy. Using hierarchical analysis and ArcGIS software, production levels for each criterion according to the specified weight, joined together, the output of the zoning map of the study area is temporary housing for injured owes. After that the value of 13 parks as a place for temporary housing calculated. In addition to the analytic hierarchy process for temporary housing location were performed using Vikor and Topsis. According to the ranking of the different ways, that the arithmetic mean was the first of these Borda and Copeland were then re-rating methods and ultimately to obtain the final ranking of the arithmetic mean of the three methods were different. Based on the analysis of the results of the comparison methods was determined that Vikor was the best and the closest final ranking and Topsis and AHP methods were in the next places. According to the final ranking Golestan park, North Noosh park and South Noosh park are the best places in temporary housing in the district. In addition, a parish map of the district was prepared. The map shows that the parishs of Bahramabad, Kesareh and Ferdovan respectively are the top ranking.