امكان سنجي كاربست رويكرد كلان‌شهرهاي شبكه‌اي چندمركزي خلاق در منطقه‌ي كلان‌شهري مازندران مركزي

The Feasibility Study of Applying Creative Multicenter Network Metropolitan Approach in the Metropolitan Area of the Central Mazandaran

شهرها بستر نوآوري و محمل هدايت انرژي خلاق بشر تلقي مي‌شوند و همچنين نقش موثري در تمركز و مديريت سرمايه‌هاي انساني بر عهده دارند. خلاقيت در دو حوزه‌ي صنايع و طبقه خلاق نياز به بستري مناسب و مطلوب براي شكوفا شدن دارد. از اين روي، اكثر صاحب‌نظران بر اين عقيده‌اند كه ساختارهاي شبكه‌اي- چندمركزي به دليل ساختار فضايي خاص خود، اولويّت و مزيّت بيشتري در جذب اين صنايع و طبقه‌ي خلاق دارند. بر اين اساس در اين مقاله، با روشي توصيفي- تحليلي ابعاد و مولفه‌هاي موثر در جذب صنايع خلاق در منطقه‌ي كلان‌شهري مازندران مركزي كه شامل 4 شهر بزرگ استان اعم از مازندران، ساري، بابل و آمل مي‌شود، مورد بررسي قرار گرفته است. در مجموع 14 شاخص در پنج رويكرد ميراث تاريخي و فرهنگي، ساختار صنعت و صرفه هاي تجمع، تنوع وابسته، سرمايه‌ي انساني و طبقه‌ي خلاق مورد آزمون قرار گرفت. تراكم ميراث فرهنگي و تاريخي، اندازه شركت، سهم متخصصان از كل اشتغال، معكوس شاخص هرفيندال، جمعيّت به عنوان اندازه‌ي بالقوه بازار، شاخص تنوع وابسته، شاخص سيسونه -هال، شاخص آنتروپي، تجمع افراد تحصيل كرده، شاخص همپايي، سهم افراد تحصيل كرده از متقاضيان كار و سهم مهاجران استان هاي ديگر شاخص هاي اين پژوهش را تشكيل مي دهند. نتايج حاكي از آن است كه اين منطقه‌ي كلان‌شهري از تنوع و آستانه‌ي تقاضايي كارامد و مطلوب برخوردار نيست و دليل اين امر را نيز مي‌توان به ماهيّت تكه‌تكه منطقه و نبود محيط كلان‌شهري نسبت داد. همچنين، تراكم مطلوب فعاليّت هاي اقتصادي مشاغل خلاق نتوانسته فعاليّت هاي وابسته را در كنار هم تجميع نمايد و منجر به توليد محصولي با كيفيت تر گردد. ولي در مقابل، اين منطقه محيط مناسبي را براي جذب طبقه‌ي خلاق، فراهم مي آورد كه مواردي همچون تراكم امكانات فرهنگي و تاريخي شهرهاي منطقه، پذيرش فرهنگي مردم اقوام ديگر، و استعداد منطقه در جذب فناوري هاي جديد اين موضوع را اثبات مي كند.

Cities are considered as the bed for innovation and a place for driving creative energy of human being and also play an effective role in human capital concentration and management. Creativity in two areas of industry and creative class need an appropriate and desirable background for flourishing. Hence most experts believe that polycentric-network structures due to their own specific spatial structure have more advantages and priority in attracting such industries and creative classes. So this article, by descriptive-analytical method examines the effective components and aspects in attracting creative industries in the metropolitan area of central Mazandarn which includes four main and large cities of the province as Sari, Ghaemshahr, Babol and Amol. In total, 14 indicators in five approaches of historical and cultural heritage, Agglomeration advantages, dependent diversity , human capital and creative class have been tested .density of ccultural and historical heritage, company size, share of professionals out of total employment, Reverse Herfindahl index, population as the potential market size, dependent diversity index,-Hal Sysuh index, entropy index, the accumulation of educated people, index, share of educated people from job applicants, the share of immigrants of other provinces form the indices of this study.the results showed that this metropolitan area lacks an efficient and desirable diversity and demand threshold; the reason of this can be attributed to the fragmented nature of the region and lack of a well-connected metropolitan structure. Also optimum concentration of economic activities of creative jobs has not been able to incorporate the relevant activities together to produce products with better quality. In contrast this area provides a suitable environment for attracting creative classes which some issues such as concentration of cultural and historical facilities of cities, cultural acceptance of other ethnic groups and high capacity for absorbing new technologies approves this matter.