راهبرد تعديل فقر در محلات شهري با رويكرد اقتصاد مقاومتي مطالعه‌ي موردي: كلان‌شهر تهران

The Strategy for Alleviation of Urban Poverty in Urban Areas by Resistive Economy Approach (Case study: Tehran Metropolitan)

اقتصاد مقاومتي به عنوان مفهوم مواجهه با اختلالات، غافلگيري‌ها و تغييرات معرفي مي‌شود. از ويژگي‌هاي اين الگو، مقاوم‌سازي اقتصاد ملي در برابر تهديدات، تاكيد بر نيروها و بخش‌هاي پيشران، فرصت‌ساز، مولد، درون‌زا و برون‌گرا - جهاني فكركردن و محلي عمل نمودن- است. اين پژوهش با رويكرد توصيفي تحليلي و با استفاده از رگرسيون دو متغيّره فضايي در گام نخست، اقدام به سازمان‌يابي فقرا و رابطه‌ي آن با بافت فرسوده در شهر تهران نموده است. سپس به تبيين و سنجش اقتصاد مقاومتي با رويكرد محلي اقدام به شناسايي مولفه‌ها و شاخص‌هاي اقتصاد مقاومتي در سطح محله نعمت آباد در جنوب تهران گرديد. در اين راستا از ابزار پرسشنامه‌ي محقق ساخته و مصاحبه‌هاي عميق در سطح محلي و از داده‌ها و اطلاعات نهادها و دستگاههاي متولي براي تحليل در سطح كلان‌شهر تهران استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه سازمان‌يابي فقراي شهري در شهر تهران از سال 1375 تا 1390 از تمركزگرايي آنها در بافت فرسوده درون شهر حكايت دارد. به عبارت ديگر رابطه‌ي معنادار فضايي بين استقرار فقرا با بافت فرسوده در شهر تهران وجود دارد كه ضرورت اتخاذ سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي را در بافت‌هاي فرسوده نمايان‌تر مي‌نمايد. محله‌ي مورد مطالعه كه شامل بافت فرسوده شهر تهران نيز است، با استفاده از مولفه‌هاي مولد بودن، درون‌زايي، كارآفريني و همكاري‌هاي جمعي اقتصاد مقاومتي، در سال‌هاي اخير با گسترش صنعت مبل و لوازم اداري توانسته است در قالب فعاليّت‌هاي اجتماع محور ساكنان خود را در مبارزه با فقر و تهديدات بيروني تا حدي خود را مقاوم نمايد. ارزيابي ميزان شاخص‌هاي اقتصاد محلي در محله‌ي مورد مطالعه نشان مي‌دهد كه همكاري جمعي براي كسب منفعت از دستگاهاي دولتي و شهرداري، بيشترين اهميّت را در بين شهروندان داشته است. در سوي ديگر ايجاد نهادها و موسسات غيردولتي، ترس از كمبود منابع مالي و طولاني شدن پروژه‌هاي نوسازي كمترين اهميّت در ميان شاخص‌هاي اقتصاد محلي را از نظر مردم محله نعمت‌آباد دارا مي‌باشند. بنابراين پيشنهاد مي‌شود كه سياست‌گذاران و تصميم‌سازان حوزه‌ي مديريت شهري علاوه بر تسهيل امر بهسازي به بسترسازي توسعه‌ي اقتصاد محلي در قالب فعاليّت‌هاي اجتماع محور كمك نمايند.

Resistive Economy is introduced as a concept of facing with disturbances, surprises and changes. The specifications of this pattern including strengheninig the national economy against the threats, emphsize on propulsion powers and parts, making opportunity, productive, endogenous and extrovert, global thinking and local acting.This research by descriptive and analytical approach and by using spatial bivariate regression at the first step, has investigated about the organization of poor people and its relationship with urban old texture in Tehran. Then has explained and measured the resistive economy by local approach which has led to the identification of components and indices of resistive economy in Nematabad district at the southern part of Tehran. In this direction, questionnaire and deep interview at the local area and the data and information of the responsible foundations and bodies were used for analyzing at Tehran metropolitan. The results show that organizing the urban poverty in Tehran from 1996 up to 2011 shows their centralization in old textures of the city. In the other word, there is a significant relation between the settlement of poor people with the old textures in Tehran which indicates the necessity of adopting resistive economy policies in the old textures. The under study area which also includes the old texture of Tehran city, through using the components including productivity, endogenous, job creation and collective cooperations of resistive economy and during the recent years by development of furniture and office supplies industry has somewhat been able to strenght his residents in the form of social based activities in confronting with the poverty and outside threats. Assessment of local economy indices in the study area shows that collective cooperation for benefiting from the state and municipality bodies has had the most importance among the citizens. On the other hand, establishment of non-governmental foundations and institutes, fear for lack of financial resources and elongation of renovation projects have the least importance among the local economy indices for Nematabad people . therefore, it is recommended that the policy and decision makers in the filed of urban management, inaddition to facilitate the improvement, help for bedding the development of local economy in the form of social based activities.