طيف‌سنجي سرزندگي در بافت‌ها و محلات شهري با تلفيق رويكردهاي توسعه‌ي پايدار، رشد هوشمند و نوشهرگرايي و كاربرد مدل الكتر (نمونه‌ي موردي: محلات شهر مرودشت)

Vitality Spectrography in Urban Textures and Neighborhoods by Integrating Sustainable Development, Smart Growth and New Urbanism Approaches and Use of Electre Model (Case study: Marvdasht’s neighborho

بروز انديشه‌هاي نوين در مباحث شهرسازي و ورود آنها به عرصه‌هاي مديريت شهري موجب گرديده تا شهرها، تجارب متفاوتي را كسب كنند. افول حيات و سرزندگي در محلات شهري را مي‌توان به عنوان يكي از نتايج پيروي از ديدگاه مدرنيسم دانست كه همواره طرفدار كمّي‌گرايي بوده است و به مباحث كيفي بي‌توجهي نموده است. پژوهش حاضر با هدف طيف سنجي و سنجش ابعاد سرزندگي در بافت‌ها و محلات شهر مرودشت انجام شده است. روش تحقيق، تحليلي- پيمايشي و مبتني برمنابع اسنادي و پرسشنامه‌هاي محقق ساخته مي‌باشد. به منظور تحليل داده‌ها از مدل الكتر (electre) استفاده شده است. مراحل تحقيق شامل سنجش (از طريق 44 سنجه در قالب 6 بُعد اصلي)، ارزيابي و انتخاب محله‌ي برتر (منتخب از پنج بافت مختلف شهر) مي‌باشد. طبق يافته‌هاي تحقيق، بافت شماره 4 و محلات آن عنوان سرزنده‌ترين و بافت شماره 3 و محلاتش كمترين ميزان سرزندگي از نظر ساكنان را داشته‌اند. در ادامه با توجه به نحوه‌ي پراكنش عوامل موثر در سرزندگي از قبيل نوع توزيع كاربري‌هاي جاذب، محل قرارگيري فضاهاي عمومي، موقعيت مراكز محله، كاربري زمين شهر و غيره‌. طيف‌سنجي سرزندگي در بافت‌هاي شهر مرودشت و محلات آن صورت مي‌گيرد. نتيجه طيف‌سنجي به صورت نقشه‌هاي سرزندگي در محورهاي اصلي، سرزندگي در مراكز اصلي، سرزندگي در نقاط گره‌گاهي، سرزندگي در لبه‌هاي بيروني و محورهاي پيراموني بررسي شده است. در نتيجه آزمون طيف سنجي سرزندگي، بافت شماره 4 و محلات درون آن به سبب سرزندگي بيشتر، تمام گزينه‌هاي طيف‌سنجي را دربر مي‌گيرند. در مقابل بافت شماره 3 و محلاتش با كمترين ميزان سرزندگي هيچ يك از گزينه‌هاي طيف‌سنجي را شامل نمي‌شود.

The appearance of new thoughts in urbanism and their entry in to the urban management has caused the cities to acquire different experiences. Decline of life and vitality in urban areas can be considered as one of the consequences of following modernism approach, which always advocate the quantity oriented and the quality issues. has been neglected. This study aims to measure Spectrography and dimensions of vitality in different neighborhoods and textures of Marvdasht city .The study method was analytical – surveying one and on the basis of documental resources and questionnaire. Electre model was used for data analysis. The research process involves assessing (through 44 measures in six main dimensions), evaluation and selecting the top neighborhood (selected among five different textures of the city). Based on the research findings, texture No.4 and its neighborhoods had the most vitality and texture No.3 and its neighborhoods had the lowest vitality from the view of the residents. In continue, with respect to the dispersion manner of effective factors on vitality including distribution of attractive usages, location of public areas, situation of the neighborhood centers, usage of the city lands, . . . the vitality spectrography is made in textures of Marvdasht city and its neighborhoods. The result of spectrography has been reviewed as vitality maps in the main axes, vitality in the main centers, vitality in bottlenecks, vitality at the outer edge and surrounding areas. As the result of spectrography test of vitality, texture No.4 and its neighborhoods for having more vitality covers all the spectrography alternatives comparing with texture No.3 and its neighborhoods with having the least rate of vitality which cover none of spectrography alternatives. Finally, with respect to the vitality dimension and the resulting Spectrography, the guidelines for creation, promotion and improvement of the vitality situation of the neighborhoods has been presented.