بررسي اثرات ريسك تغيير اقليم بر تبخير و تعرق پتانسيل؛ مطالعه موردي شهرستان شاهرود

Assessment of Climate Change Risk Impacts on Potential Evapotranspiration; Case Study Shahrood Region

فعاليت هاي انساني در دهه هاي اخير باعث افزايش گازهاي گلخانه اي اتمسفر شده است كه اين امر باعث گرم شدن زمين و تغيير اقليم گرديده است. انتظار مي رود افزايش دماي ناشي از تغيير اقليم منجر به افزايش تبخير و تعرق (كه عامل كليدي در تعيين نياز آبي گياهان مي باشد) گردد. در اين تحقيق به منظور آشكارسازي اثر تغيير اقليم بر تبخير و تعرق پتانسيل (ETo)، مقدار ETo با استفاده از روش فايو 56 و بكارگيري نرم افزار Ref-ET براي دوره پايه 2000-1971 و 2 دوره آتي 2045-2016 و 2099-2070 براي شهرستان شاهرود محاسبه گرديد. براي اين منظور، سناريوهاي تغيير اقليم توسط 13 مدل AOGCM تحت دو سناريوي انتشار گازهاي گلخانه اي A2 و B1 توليد و با استفاده از مدل LARS-WG ريزمقياس گرديدند و ETo محاسبه شده براي سناريوهاي تغيير اقليم و دوره پايه مقايسه گرديد. نتايج نشان داد در دوره آتي اول (2045- 2016)، تحت هر دو سناريوي انتشار، متوسط ETo حدود 5/4 درصد و در دوره آتي دوم حدود 15 و 8 درصد به ترتيب براي سناريوي A2 و B1 افزايش خواهد يافت. همچنين مشخص گرديد كه مقدار ETo در ماه هاي گرم در مقايسه با ماه هاي سرد سال بيشتر افزايش مي يابد.

In recent years human activities induced increases in atmospheric carbon dioxide (CO2) which caused global warming and climate change. Temperature increasing resulting from climate change lead to increase the evapotranspiration which play key role in determination of crop water requirement. Potential evapotranspiration (ETo) was calculated using Ref-ET model and FAO56 formula to assess the climate change impacts on ETo for the baseline (1971-2000) and future (2016-2045 and 2070-2099) periods in Shahrood city. Hence, climate change scenarios were generated from 13 coupled atmosphere-ocean general circulation models (AOGCM) under two greenhouse gases emission (GHG) scenarios (A2 and B1) and then was downscaled using LARS-WG model. The calculated ETo for different climate change scenarios were compared with those of baseline period. Result showed that in first future period (2016-2045), mean of ETo is increased about 4.5 percent for both A2 and B1 scenarios. In 2070-2099 period, mean of ETo is increased about 15 and 8 percent for A2 and B1 scenarios, respectively. It was also found that ETo is increased more in warmer months in comparison with cold months.